|
EK 2 - (MESLEK HASTALIKLARI LİSTESİ)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
MESLEK HASTALIKLARI LİSTESİ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( A ) GRUBU KİMYASAL MADDELERLE OLAN MESLEK HASTALIKLARI
A -1, a Arsenik ve bileşikleri ( arsenikli hidrojen dışında )
|
|
|
|
|
|
|
|
Hastahklar ve Belirtileri
|
|
Hastahk Tehlikesi Olan Başlıca İşler
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Akut gastro-intestinal boz-ukluklar ( kusma, koleri-form diare, mide - barsak kramplan, eksikoz ),
- Serebrospinal bozukluklar
( baş ağrısı, bilinç bozukluk-ları, delir, kas kramplan ), Kronik :
- Lokal deri lezyonlan (eri-tem, follikülit, ülserasyon gibi ),
- Konjonktivit, blefarit,
- Burun lezyonlan ( septum ülserasyonu, delinme ),
- Generalize deri lezyonlan (hıperkeratos, saç dökülmesi, tırnak kinlmasi ve tirnak-larda Mee çizgileri, hi-perhidroz, melanoz gibi )
- Polinevritler
- Toksik karaciğer ve böbrek parankim zararlan ( ikter, albüminüri ),
- Deri, solunum yollan ve karaciğer kanserleri,
- Periferik dolaşım bozukluğu, akrosiyanoz, gangren.
|
|
- Arsenikli minerallerin elde edilmesi, işlenmesi,
- Sülfirik asit yapımında için-de arsenik bulunan piritin kavrulmasi, piritin taşınması, ve depolanmasi,kavurmanm yapıldığı kurşunlu hüc-hücrelerdeki artıklar,
- Arsenik ve bileşiklerinin elde edilmesi, işlenmesi,
- Piroteknik,
- Maç sanayiinde arsenikli mad-maddelerin kullanilmasi,
- Arsenikli pedisid ve
kereste empermeablize edici mad-delerin yapımı ve kullanilmasi,
- Bazı yapay taşların fabrikas-kasyonu ( malachit ),
- Arsenik triklörür ile metal yüzeylerinin brüne edilmesi,
- Arsenikli boya maddeleri tentür, pigment, cila, emaye vernik yapımı, bunların özel-likle yer ve duvar döşeme-ciliği ile dokumalann bo-yanmasinda kullanilmasi,
- Lastik sanayii ( vulkanizas-yon),
- Cam ve seramik sanayiinde arsenikli ham maddelerin kullanilmasi,
- Tabaklıkta tüy ve killann temizlenmesi, post ve kürk-lerin boyanması, dirençleri-nin arttinlmasi, şarapçılık, hayvan derisi doldurma iş-leri
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( Tanı için, gerektiğinde, idrar, dışkı, tırnak ve saçlarda arsenik miktan tayin edilir. B.A.L. verilerek yapilan provakasyon ile arsenüri sağlanır. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - I, b Arsenikli Hidrojen veya Arsin ( AsH3 )
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Baş ağrısı, karın ağrısı, nev-ralji, parestezi,
- Hemoliz, hemolitik ikter, he-hemoglobinüri, anüri, akut böbrek yetmezliği,
Kronik :
- Baş ağrısı, kas ağrısı uyku-suzluk,
- Anemi ( basofil granunasyon-lu lu cabot halkaları) ,
- Böbrek fonksiyon bozukluğu.
|
|
- Arsenik bileşikleri ile kir-lenmiş asitlere ( klorhidrik asit, sülfürük asit gibi ) me-tallerin aşındırılması,
- Kuvvetli asitler kullanarak arsenikli cevherlerin işlen-mesi,
- Cüruf ve cevherlerin yaş iş-lenmesi
- Ferrosilis veya mangan sili-sidlerin yapımı, taşınması ve kullanılmasında bu mad-de lere nemin etkisi,
- Kimya sanayiinde kadmiumun geri kazanılması,
- Kurşunlu maden cevherlerin den gümüş elde edilmesi,
- Arsenikli cevherlerden asit sülfürik elde edilmesi,
- Arsenikli kirlenmiş asit sülfürikden klorhidrik asit elde edilmesi,
- Kuvvetli asitlerin saklandığı kaplarm ve tanklarm temiz-lenmesi
- Asetilen yapımı
- Kuvvetli asitlerle kazanlar-daki veya borulardaki kazan taşlarının temizlenmesi.
|
|
|
|
|
|
|
|
( Gerektiğinde idrarda, dışkıda, kusmukta arsenik tayini yapılır
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 2 Berilyum ( Glüsinyum ) ve Bileşikleri
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Metal hummasi
- Toksik berilyum pnömonisi ( dispne,siyanoz,solunum yetmezliği, röntgende önce milier tbc. benzeri görünüm, sonra yaygm infiltrasyon ), Kronik ( berilyoz ) :
- Öksürük, dispne (toksikpnö-moniyi izler) kronik korpul-monale, spontan pneumotorks,
- Deri lezyonlan ( dermatit, eritem, allerjik dermatoz, granulomlar, keloid )
- Berilyum raşitizmi,
- Karaciğer fonksiyon bozukluğu
|
|
- Cevherlerin işlenmesi ve berilyum elde edilmesi
- Berilyum bileşik ve alaşım-larının elde edilmesi,
- Alüminyum lehim tozu ( berilyum fluorür ) elde edilmesi,
- Kristal,seramik,porselen ve ateşe dayanıklı maddelerin yapımı
- Fluoresans ekranlar ve di-ğer fluoresans materyal, telsiz tüpü, radyo lambalan, am-puller için flaman, lüks gömleği yapımı
- Atom reaktör sanayiinde yanma çubuk ve maddelerinin elde edilmesi,
- Füze ve uzay araçlarının yö-netim sistemleri ve ölçü ge reçlerinin yapımı.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( Gerektiğinde idrarda berilyum tayini, B - 2 dipnotunda olduğu gibi, kutan testier, solunum fonksiyon testleri yapihr, alveolar gaz difüzyonunda bozulma olup olmadığı saptanır. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Bilinç kaybı, kas krampları, kalpte ritm bozukluğu, solu-solunum yetmezliği, Kronik :
- Nervöz ve psişik bozukluklar ( uyku,bellek bozukluklan, parkinsonizm, görme ve ko-konuşma bozukluklan ),
- Fonksiyonel veya organik kalp ve dolaşım bozukluklan,
|
|
- Yanlış yapılmış ve defektli ısıtma sistemleri
- Havagazı şebekesi tamiri,
- Açık ocaklar
- içinde karbonmonoksit bu-lunan gaz karışımlarının elde edilmesi, dağıtımı ve sanayide kullanilmasi,
- Garaj, depo ve tamirhaneler-deki çalışmalar,
- Kötü havalandırılan, kapalı yerlerde motor işletilmesi,
- Özellikle, yeraltı, kapalı yer ve tünellerdeki yangin ve patlamalar,
- Metal karbonillerin elde edilmesi ve kullanilmasi,
- Kimya sanayiinde bazi sentez-ler için karbonmonoksit kulla-masi,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(Gerektiğinde kanda karbonmonoksit veya karboksihemoglobin tayini, elektrokardio-grafi, elektroensafalografi ve elektromiyografi yapihr.)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 3, b Fosgen ( karbonilklorür )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut ve Subakut :
- List solunum yollan irritas-yonu öksürük
- Akut akciğer ödemi Kronik :
Non spesifik respirasyon sendromu,
|
|
- Fosgen elde edilmesi,
- Kimya sanayiinde Maç ham-maddelerin ve bazi boya maddelerinin elde edilmesin-
de fosgen kullanimi,
- Yangin söndürücü olarak kullanılan karbontetraklorür gibi organik klorlu bileşik-lerin, kloroform,
tetrakloretan, trikioretilen v.b. nin ismmasi sonucu fosgen meyda-na gelişi,
- Bu maddelerin bir ısı kaynağı ile temasi sonucu ( örneğin kaynak yapımı) fosgen mey-dana gelişi.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 5 Krom ve bileşikleri
|
|
|
|
- Dermatit, deride "kuş gözü" görünümünde ülserler,
- Allerjik dermatoz ve derma titler,
- Konjonktivalarda ve üst solunum yollarında irri-tasyon,
- Burun septumunda ülser ve perforasyon
- Ösofajıt, gastrit, mide ülser-leri ( 6 değerli, suda eriyen krom bileşiklerinin az ve uzun süre ağızdan alınması ile
- Bronş karsinomu,
- Hemorajik nefrit, anüri,
- Pnömokonyoz ( kromatlarla )
|
|
- Krom, krom alaşım ve bileşik-rinin elde edilmesi,
- Galvanoteknik ( elektrolitik kromlama ),
- Mineral boya maddelerinin yapımı ve kullanılması ( çin-ko ve kurşunlu boyalar ),
( Özellikle tekstil, hall, cam ve seramik sanayiinde )
- Kerestelerin empermeablize edilmesi, pastan koruyucu madddelerin yapımı ve kulla-nılması, bitkisel zamklar ve kesme yağlarının yapımı,
- Tabaklık, deri ve ayakkabı sanayiinde,
- Metallerin aşındırılma ve te-mizlenmesi, cam yapımı
( sülfokromikasit ve kromik asitle ),
- Boyanmış maddeleri beyaz-latma suyu elde edilmesi ve kullanılması,
- Lithografide, fotoğrafçılıkta kromik asit ve alkali kromat olarak,
- Donanma fişeği yapımında,
- Çimento yapımında ( 6 değer-ğerli krom bileşikleri ).
|
|
|
|
( Gerektiğinde cilt testleri, idrarda krom tayini, allerjik dermatoz ve dermatitler için B - 2 dipnotunda yazılı testier yapılır. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A-6 Cıva ve bileşikleri Cıva ve Anorganik Civa Bileşikleri
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Ağızda metal tadi, salivasyon civa stomatiti,
- Solunum yollan irritasyonu,
- Dermatoz,
- Kusma, kanh diyare barsak mukozasinda nekroz,
- Önce diürezde artma, sonra anüri, mesane tenezmi, böb-rek fonksiyon bozukluğu, Kronik ( Hydrargyrismus ) :
- Salivasyon, gingivit, diş et-lerinde civa çizgisi, stomatit, sinüzit, diş dökülmesi, ağız ağız kuruluğu, yutakta kıza-nklık (cıva yutağı),
- Karaciğer ve böbreklerde fonksiyon bozukluğu,
- Psişik bozukluklar (erethis-mus mercurialis) : ajitasyon, fobiler, emosyo-nel labilite, dikkat ve bellek bozukluklan, kişilik, değişikliği,
- Tremor mercurialis ( par-mak, dil ve ağız köşelerinden başlayıp ekstremitelere yayılan entansiyonel tremor), yazıda değişme,
- Paresteziler ( en çok gövde-de ve ekstremitelerin distal kısımlannda),
- Konuşma bozukluklan , kekeleme (en çok fısıltılı seslerde konuşma zorluğu, Organik civa bileşikleri Akut ve Subakut :
- Anorganik civa zehirlen-mesindeki belirtiler (daha hafif olarak ),
- Anestezi parestezi,motorik felçler,
Görme ve konuşma bozuk
lukları,
Kronik :
- Anorganik civa zehirlen mesindeki gibi,
- Merkezi sinir sistemi bo-zukluklan (irreversibl).
|
|
- Civalı maden cevherlerinin çıkanlması ve işlenmesi,
- Civa destilasyonu ve fabrikas-yon artıklanndan civanın geri kazanılması,
-Amalgam ve civa bileşikleri-nin elde edilmesi,
- İçinde altın ve gümüş bulu-nan cevherlerin işlenmesi,
- Civa lambalarının floresans tüplerin, radyo ve televizyon sanayiinde alıcı, verici, güç-güçlendirici tüplerin, röntgen tüplerinin, flamanlı elektrik ampullerinin yapımı,
- Redresör tüpleri ve cıva bu-harlı lambalann yapımı, ba-kımı, onarımı,
- Termometre, barometre, ma-nometre gibi ölçü ve labora-tuvar gereklerinin yapımı, bakımı, onarımı,
- Civa akümülatörlerinin yapı-mı ve onarımı,
- Elektro gereçlerde civanın iletken olarak kullanılması,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- İçinde civa bulunan ilaçlann katalizatör olarak kullanılması,
- Civa katodlarıyla elektroliz,
- İçinde civa bulunan ilaçlann ve bitki koruma maddeleri-nin yapımı ve ambalajlan-ması
- İçinde civa olan boya ve ya-pıştırıcı maddelerin yapımı ve kullanılması,
- Civa bileşikleri veya amalgam yardımı ile altınlama, gümüşleme, kalaylama, bronzlama, dalgalı yüzey iş-leme gibi çalışmalar,
- Şapka sanayiinde ham ma-teryelin hazırlanması, fötr yapımı, ( aşındırma, civa tuz-ları kullanarak hayvan derisi doldurma
- Tahıl ve tohumlarla çalışma, bunlann dezenfeksiyonu, konserve edilmesi, tarla çalış-maları, kerestelerin konserve edilmesi,
- İşletme ve laboratuvarlarda civa ve civalı gereçlerle çalışma,
- Dişçilikte amalgamla çalış-ma,
- Foto laboratuvarlarında çalışma. Iışma.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( Gerektiğinde idrar, kan ve dışkıda civa miktarı tayini yapılır. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 7 Manganez ve bileşikleri
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Solunum yollari irritasyonu,
- Mangan pnömonisi Kronik ( manganismus ) :
- Mangan parkinsonizmi
( yürüme bozukluğu, ekstre-mitelerde motorik rijidite, tremor, maske yüz, yutma zorluğu, salivasyon, konuş-ma bozukluğu ),
- Kas tonusunda artma, yazida değişme (mikrografi),
- Psişik bozukluklar (ağlama, gülme krizleri ),
- Karaciğer parankim zararları
- Basedow sendromu.
|
15 gün - Maden cevherlerinin çıkarıl-
ması, taşınması, işlenmesi , ( mangan oksitlerin parçalan-1 yıl ması),
- Alaşımların yapımı (ferro mangan, manganlı bakır,
manganlı çinko, manganlı bronz),
- Potasyum permanganat elde edilmesi ve kullanilmasi,
- Demir sanayiinde mangan kullanimi (manganlı çelik raspası),
- Seramik ve cam sanayiinde oksidasyon ve kükürtsüzleş-tirme,
|
|
|
|
|
|
|
|
- Manganli boya maddelerinin yapımı ve kullanilmasi,
- Mangan sülfatlı yapay gübre-lerin yapımı, taşınması ve kullanilmasi,
- manganli kaynak elektrotları yapımı ve kullanilmasi
- Manganli kuru pil yapımı,. ( Gerektiğinde kanda, safrada, saçlarda mangan miktari tayini, idrarda koproporfirin
ve provoke manganüri yapılır.)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Cilt yanıkları, Ciltte ülserasyon,
- Pigmentli sikatrisler, keloid,
- List solunum yollari ve göz mukozasmda irritasyon
- Gözde yanık, görme kaybı,
- Akut akciğer ödemi,
- Kollaps, şok,
- Ösofagusta atrezi ve perfo-rasyon ( ağızdan alınmışsa ) ,
|
|
- Nitrik asit yapımı,
- Organik gübre, patlayıcı madde nitrosellüloz, sentetik ipek ve deri, saat cami, cila, boya maddeleri, kolloidum yapımı,
- Metallerin toplanması, ayık-lanmasi, fikse edilmesi, kazm-ma sı,temizlenmesi,meneviş-lenmesi, galvenize edilmesi,
-Kezzapla aşındırma, -Keçe ve boncuk yapımı.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 8, b Nitroz gazlan ( NO, N 02, N2 0, N2 03, N2 05 )
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Gözde ve solunum yollarm-da irritasyon,
- Bronkopnömoni, akciğer ödemi ( birkaç saat-2 gün-lükbir latent dönemden sonra,
- Kusma, ishal,
- Methemoglobinüri, siyanoz, Kronik :
- Kronik, konjonktivit, keratit,
- Kronik bronşit, anfizem,
- El,saç,diş ve ciltte sarı renk, dişlerde çürüme,
|
|
- A-8, a bölümünde belirtilmiş nitrik asit kullanılmasıyla ilgili bütün işler, özellikle kimya sanayii, bütün nitras-yon proçesleri, sülfirik asit mı, sentetik boya madde-leri sentetik maddeler, patlayıcı maddeler, ilaç yapımı, hidrokarbonların nitre edilmesi
- Ark, lambaları, yüksek geri-lim li elektrik v.b. kullanılma-sı, kaynak işleri,
- Bakırın cilalanması, alüminyu-mun aklarla laklarla işlenmesi, metallerin aşındırılması, gravür, fotogravür, fötr yapımı (postların kılsızlaştırılması), kimya sanayi, bütün nitras-otojen kaynak , galvanoplasti,
- Tahtaların depolanması (silo hastalığı),
- Dökümhanelerde arkla kesme işlemleri,
- Nitrik asidin organik madde-lerle ( hasır, tekstil v.b. ) kon-taktı, nitre edilmiş maddeler yapan fabrikalardaki yangınlar, sinema yangınları ( eski sellü-loid filmier),patlayıcı madde kazaları.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Solunum yollarında irritasyon akut akciğer ödemi, sekonder bronkopnömoni
- Keratokonjonktivit, iris atrofisi, kornea ve lens bulanıklığı,
- Ciltte yanıklar,
- Sindirim sisteminde yanık-lar,
- Larenks ödemi, şok,
- Nervöz bozukluklar, koma, Kronik:
- Astmatiform krizler,
- Psödomembranöz konjonktivit.
|
|
- Yapay gübre yapımı
- Üre yapımı ve bunun nitrik asit sentezinde ve bazı sentetik formol üre reçineleri-
nin yapılmasında kullanıl-ması
- Soğutucu olarak amonyak kullanılması ile yapay buz yapımı,
- Solvay işlemi ile soda yapımı
- Kok ve havagazı fabrikaları, boyacılıkta kazıma maddesi olarak kullanılması,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 9 Nikel ve bileşikleri a) Nikel ve nikel tuzlari
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Mide - barsak kanahnda akut zararlar ( bulanti, kusma).
Kronik :
- Mide barsak belirtileri,
- Dermatozlar (prurit, eritem, cilt ülserleri, ekzama, pig-mentasyon).
|
|
- Alaşım yapımı (bakır, mangan krom, demir ve molibdenle ) ve bu alaşımlarla madeni para mutfak ve ev eşyası yapılması,
- Demir ve çelik sanayiinde kullanilan özel çeliklerin
( ferronikel ) fabrikasyonu, , korrozyona dayanikli çelik dökümü ve bunların tekerlek yapimi v.b. işlerde kulla-nilmasi
- Elektrogalvanizasyon ( nikel-leme )
- Nikel - kadmiyum akümüla-törlerin yapımı,
- Kimya sanayiinde kataliza-tör olarak kullanilmasi.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b) Nikel karbonil Ni (CO) 4
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut : I.Dönem :
- Sendeleme, bilinç bozuk-luğu gibi merkezi sinir sisteminde hafif zarar belirtileri,
- Solunum yollari irritas-irritasyonu.
2.Dönem :
- Solunum yollari irritasyonu ( retrosternal delici ağrı ve siyanoz ile birlikte),
- Tekrarlayıcı sakral ağrılar,
- Genel durumda bozulma
( halsizlik, baş ağrısı, ateş, sürekli zayıf nabız, hipertermi ),
- Akciğer ödemi, subikter ve kalp yetmezliği,
Kronik :
- Nöbet şeklinde astmatiform dispne,
- Nervöz ve psişik bozuk-luklar,
- Anemi.
- Karaciğer fonksiyon bozuklu-ğu ( ikter, kolik ),
|
|
- Cevherlerinden nikel elde edilmesi,
- Nikel ve bakır ayırma iş-lemleri,
- Saf nikel elde edilmesi,
- Kimya sanayiinde bazı sen-tezlerde katalizatör olarak kullanilmasi.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( Gerektiğinde ilk günde kanda nikel, ilk iki günde kanda karbon monoksit ve idrarda nikel tayinleri yapılır.)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 10, a Fosfor ve anorganik fosfor bileşikleri Beyaz fosfor
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Mide, barsak kanah zarar-zararları ( bulantı, kanlı kusma ),
- Merkezi ve preferik sinir sistemi bozukluklan,
- Cilt ve mukozalarda yanik, Kronik :
- Yorgunluk, zayiflama, iştahsızlık, sindirim bozuk-luğu,
- Deri mukoza ve retina kanamalan,
- Osteonekroz, kemiklerde en-feksiyonlara dirençsizlik
( osteomiyelit, periostit, özellik le alt çene ke-kemiğinde ),
- Karaciğer ve böbrek paran-kim zararlan.
|
|
- Fosfor ya da fosfor bileşik-lerinin istihsali
- Maden cevherlerinden ve kemiklerden fosfor elde edil-mesi,
- Kimya ve ilaç sanayiinde fosforun kullanilmasi,
- Fosforlu bronz yapimi,
- Fosforlu pestisidlerin yapimi ve kullanilmasi,
- Donanma fişeği, duman çı-karıcı maddeler, yangm bom-bası işaret ve aydmlatma fişeklerinin yapımı,
- Beyaz fosfordan kırmızı fosfor elde edilmesi,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Fosforlu hidrojen ( PH3 )
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Baş ağrısı, bulantı, şiddetli suzluk duygusu, kusma ishal,
- Dispne, siyanoz ve sıkıntı ile birlikte göğüs ağrıları,
- Ekstansor kaslarda spazm, ajitasyon, kramplar, delir,
- Akut karaciğer ödemi, koma.
|
|
- Az miktarda fosfor ihtiva etmek ve nemle birlikte ol-mak koşulu ile Ferrosiliş mangansilis, Kalsiyum, Kar-bit ve Kalsiyum siyanamid yapimi ve kullanilmasi,
- Tahil silolarmda ensektisit olarak alüminyum ve çinko fosfitlerin kullanilmasi,
- Kalsiyum karbitteki safsiz-sizhklardan asetilen elde edilmesi ve kullanilmasi.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Diğer anorganik fosfor bileşikleri ( Klorlu fosfor bileşikleıi )
|
|
|
|
|
|
|
|
- Gözlerde, solunum yolları ve ağız mukozasında irritasyon.
|
- Özellikle kimya sanayii, gra-fik sanatlar ve yapay gübre 15 gün yapı mında, fosforik asit ve
anorganik fosfor bileşikleri-nin kullanılması,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Eritem (fosfor eritemi),
- Allerjik pruriginöz dermatoz.
|
|
- Kibrit kutularõndaki sürtme yüzeyinin yapõmõ ( tetrafos-fortrisülfit : P4 S3 )
|
|
|
|
|
|
|
|
( Radyolojik olarak alt çene kemiği nekrozu saptanır ) A - 10, b Organik fosfor bileşikleri
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Baş dönmesi nöbetleri, migren, bulantı, iştahsız-lık, sıkıntı hissi, ajitas-yon, baş ağrısı,
- Görme bozukluğu, sali-vasyon, miyosis,
- Dispne, bronşlarda hipersekresyon, larenks ve bronş spazmı,
- Bradikardi, hipotansiyon,
- Ekstremitelerde, göz kasların da, dilde kas krampları,
- Şiddetli terleme, bulantı, kusma ve defekasyon ile birlikte sindirim kanalı spazmları,
- Akut akciğer ödemi, solunum felci,
|
|
- Organik fosfor bileşiklerinin yapımı,
- Bu bileşiklerin pestisit olarak kullanılması,
- Böyle maddelerle bulaşmış kapların gündelik hayatta kullanılması,
- Bu maddelerle çalışan labo-ratuvarlar.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( Kanda kolinesteraz aktivitesi tayini yapihr. ) ( Dietil paranitrofenil thiosulfat ihtiva eden alkilfosfat zehirlenmelerinde idrarda paranitrofenol tayin edilir. )
A - 11, a Kurşun ve kurşun tuzları
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Sindirim sistemi zararlan ( karin ağrısı, kusma ),
- Karaciğer ve böbrek fonksiyon bozukluğu,
- Nervöz belirtileri (kramplar),
- Şok, Kronik :
LEmilim dönemi :
- Klinik belirti yoktur,
- idrarda ve kanda kurşun artmıştır.
- idrarda koproporfirin ve delta aminolevülinik asit artmıştır,
- Kanda delta aminoleviinik asit dehidraz aktivitesi azalmış ve protoporfirin IX artmıştır.
- Basofil noktah eritrositler artmıştır,
- Hemoglobin azalmıştır,
- Dişetlerinde Burton çizgisi olabilir.
2.Presatürnizm ( kritik baş-langıç dönemi ) :
- Halsizlik, ajitasyon, baş ağrısı, baş dönmesi, kas gücünde azalma,
- iştahsızlık, kabızlık,
- Ciltte soluk - gri renk ( kurşun kolorit )
- Normo veya hipokrom anemi,
3.Satürnizm ( belirli zehir-lenme ) :
- Yukarıdaki bütün belirtiler daha da şiddetlenir,
- Kurşun kolikleri,
- Polinevrit ( en çok nervüs radialis felci ),
- Ensefalopati ( baş ağrısı, kas krampları, menengial irritasyon belirtileri, koma kurşun eklampsisi )
|
|
- Kurşun cevherlerinden ve çinko izabehanelerindeki kurşunlu küller ile kurşunlu piritlerin kavrulmasından geri kalan artıklarından kur-şun elde edilmesi, işlenmesi,
- Kurşunlu eski metallerden ve eski kurşunlardan kur-şunun geri kazanılması,
|
|
|
|
|
|
|
|
- Kurşun, kurşun alışımları ve kurşunlu metallerin izabesi, dökümü, rafine edilmesi, haddelenmesi,
- Çinko izabesi, çinko ve kur-şundan külçe dökümü,
- Kurşun bileşiklerinin yapı-mı, işlenmesi,
- Elektrikli akümülaör ima-lat ve tamirleri,
- Kurşun ve kurşun alaşım-ları ile kaynak, lehim ka-laylama, kurşun ve çinko izabehanelerindeki çalışmalar,
- Kurşun ve kurşun alaşımla-rından yapılmış bütün mad-delerin yapımı dökümü, te-mizlenmesi,
- Kurşunlu eğe ve zımparalar-la, eğeleme ve zımparalama işlemleri,
- Kurşunlu metallerin kor ha-line getirilmesi, çekme iş-lemleri,
- Kurşunlu insektisitlerin yapımı, işlenmı ve kullanılması
- Kurşunlu boya, badana, ci-la, lak, mürekkep, yapıştırıcı maddeler, koruyucu kalkar, boya maddeleri ( kurşun be-yazı, çinko beyazı), krom sa rısı, krom kırmızısı) ve si-katiflerin ( kurşun naftenat ) yapımı, hazırlanması, kul-lanılması,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4.Geç hastalık dönemi :
- Kronik azotemik, hiper-tansif nefrit,
- Kronik ansefolapati
- Kronik mide, barsak bo-zuklukları, zararları,
- Romatizmal şikayetler kurşun gut'u ),
|
- Karma, yakma, raspa yapma, aşındırma kaynak alevinde kesme, sıcak perçinle kurşun kaplama, gemilerin ve demir yapıların sökülmesi, onarımı, eski boyaların kazınması,
- Kap kacak ve bazı kiremit-lerin yapımı,
- Kurşunlu emaye yapımı, sır-lama, seramik eşyanın süs-lenmesi, işlenmesi, kurşunlu materyall cam ve diğer eşya ların emaye edilmesi,
- Kurşunlucam kap, bardak yapımı,
- Kurşunlu cam dökümü, ka-rıştırılması ( kristal yapımı),
- Kurşunlu elmas tutucular kullanılarak elmas yontul-ması,
- Matbaalarda dizgi makinele rinin kullanılması ( Monotip, linotip gibi ).
- Kurşunlu tozlarda kromito-grafi,
- Bazı sentetik maddelerin ya-pımında organik kurşun bi-leşiklerinin kullanılması ( po-liviklorür için stabilizatör olarak kurşun stearat ).
- içinde kurşun tozu dumanı veya buharı bulunan işyerle-rinde de yapılan işler.
|
|
|
|
|
|
|
|
( Kanda kurşun miktarı tayini, kurşun zehirlenmesi için en iyi indikatör-dür. Ayrıca basofil granülasyonlu eritrositlerde artma, idrarda delta aminole-vülinik asit, idrarda koproporfirin, idrarda kurşun, kanda delta aminolevülinik asit dehidraz, eritrositlerde protoporfirin IX tayinlerinden yararlanılır. Sela-tör ilaçlarla yapılan yükleme testi ile idrarda provoke kurşun miktarı tayini daha önce geçirilmiş kurşun zehirlenmelerinin tanısında yardımcı olur. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 11, b Organik kurşun bileşikleri ( Kurşun tetraetil, kurşun tetra metil )
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Hipotermi, hipotansiyon, bradikardi.
- Psikoz ( delirium tremens ) Kronik :
- Psişik bozukluklar hipor-eksitabilite,
- Uykusuzluk, miyalji, baş dönmesi, bulanı, kusma, hipotansiyon,
- Tremor, hiperrefleksi,
- Karaciğer ve böbrek zararları.
|
|
- Kurşun tetraetil ve meil elde edilmesi, bunlarla te-temas içinde vurunu önle-yici olarak bu maddelerin bulunduğu akaryakıtların elde edilmesi,
- Akaryakit tanklarmin te-mizlenmesi ve onarımı,
- Bu gibi akaryakilarm yan-masi ile atmosferin kirlen-mesi,
- içine kurşunlu akaryakit ka-tılmış yapışırıcı v.b. Maddelerin kullanilmasi,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( Kanda ve idrarda kurşun tayini yapılır. ) A - 12, a Karbon sülfür
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Yüzde kızarma , öfori,
- Halüsinasyon delirleri, karbonsülfür rausch'u bilinç kaybı, solunum felci, koma
Subakut
- Keratokonjonktivit,
- Nöropsişik bozukluklar
( baş ağrısı, agressivite, ( Seksüel davranış bozuk-lukları, dikkatte azalma, ajitasyon, depresyon, uykusuzluk ), Kronik :
- Polinevrit ( motoriksensible ),
- Retrobulber optik, nevrit, skotom, pupilla bozukluklan.
- Nervüs akustikus zarari,
- Depresyonlar
- Piramidal ve ekstra pramidal sinir zararlan,
- Mide, barsak şikayetleri,
- Hiperkolesterinemi, hiperli-poproteinemi,
- Damar sklerozu ( öncelikle beyin ve böbreklerde ),
- Gonad fonksiyonlarmda bozulma,
- Erken ihtiyarlama,
- Koroner seklerozu.
|
|
- Karbon sülfür ve türevleri-nin ( karbon tetraklorür ) elde edilmesi,
- Karbon sülfürün çözücü ola-larak, özellikle yağların, guta-perka, reçineler ve eterik yağların ekstraksiyonunun-da ve çözümünde kullanilmasi
- viskoz, sentetik, elyaf, selülozik filmier ve selefon yapımı
- Bazı yapıştırıcıların yapımı,
- Karbon sülfür ile kükürtün ekstraksiyonu ve özünmesi bu eriyiklerin kauçuk vul-kanizasyonunda ve kibrit fabrikalarmda kullanilmasi,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Karbon, sülfürlü ilaç ve koz-metiklarin yapımı,
- Karbon sülfür veya karbon sülfürlü maddelerin en-sektisit veya parazit öldürü-cü olarak tarimda ve tahil si-lolarmda kullanilmasi.
- Bazi kemirici hayvanlan yokedici ilaçların yapımı.
|
|
|
|
|
|
|
|
( Gerektiğinde idrarda iyodazid testi, gonad hormonlarimn tahlili, elek-troansefalografi, elektromiyografi, odiyometri yapılır; idrarın Fehling reaktifi ile kahverengi olup olmadığına bakılır. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 12, b Kükürtlü hidrojen
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Baş ağrısı, baş dönmesi,
- Göz ve solunum yolları mukozasında irritasyon,
- Bilinç kaybı, solunum felci
Subakut :
- Baş ağrısı, baş dönmesi, uyku bozuklukları, ağızda madeni tad, salivasyon, bulantı, ishal
- Keratokonjonktivit, fotofobi, Görme bozuklukları göz kapağı kasları krampları,
- Solunum yollarında irritasyon, bronşit, kanlı balgam, Kronik ( Sulfhidrismus ) :
- Solunum ve sindirim siste-minde karakteristik olmayan belirtiler,
- Psişik bozukluklar.
|
|
- Sentetik elyaf sanayii (viskoz ve selofon yapımı),
- Sanayi gazlarının elde edil-mesi, ( havagazı)
- Klorhidrik asit, sülfürik asit, karbon dioksit kükürtlü bo-yaların ve diğer kimyasal maddelerin yapımı,
- Şeker rafinerileri,
- Hela ve fosseptık temizleme-leri, boşaltma sırasında ve boşaltmadan sonraki çalış-ma ve kontroller.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Ciltte yanık, nekroz,
- Üst solunum yollarında irritasyon, akut bronşit,
- Konjonktivit, gözde yanık Kronik :
- Ciltte sikatris, keloid,
- Kornea ülserleri, keratit, görme zararları,
- Üst solunum yollarında kronik iltihap, kronik bronşit,
- Dişlerde dekalsifikasyon, çürüme, diş dökülmesi,
|
A - 12, c Sülfürik asit
15 gün
3 ay
|
- Sülfürik asit üretimi,
- Patlayıcı madde sanayii,
- Sentetik elyaf yapımı,
- Boya ve boya maddeleri ya-pımı,
- Eterler ve esterlerin üretimi,
- Kurşunlu akümülatör fab-fabrika ve onarım yerleri,
- Minaral ve bitkisel yağ ra-fineri,
- Selülozdan glukoz elde edilmesi,
- Dericilik ve tabaklık,
- Brom ve iyot üretimi,
- Gaz kurutma işlemleri,
- Uranyum üretimi,
- Sabun sanayiinde yağ asitle-rinin geri kazanılması,
- ilaç sanayii,
- Laboratuvarlar.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Üst solunum yollarında irritasyon, bronşit, bron-kopnömoni, akut akciğer ödemi,
- Konjonktivalarda irritasyon,
- Bulantı, kusma. Kronik :
- Ciltte deskuamasyon,
- Kronik bronşit, anfizem, bronşektazi, sag kalp yetmezliği,
- Koku ve tad duygusunun azalmasi ve kaybi,
- Parkinsonizm, refleks bozukluklan,
- Dişlerde çürüme ve dökülme.
|
|
- Sülfürik asit üretiminde ara ürün olarak,
- Kağıt hamuru yapımı, nişas-ta sülfitler ve thiosulfatlan n üretimi,
- Şeker elyaf, deri ve tutkal-lann işlenmesinde beyazlaş-tırıcı olarak,
- Organik sentezlerde,özellik-le karbonsülfür, thiofen, sul-fonlar ve sülfonatların Ure-timinde,
- Şarapçılıkta,
- Pestisid olarak kullanılması,
- Cevherden bakı r elde edil-mesi ve işlenmesi,
- Buz dolaplarında soğutucu madde olarak,
- Besin maddelerinin dezen-feksiyonu,
- Kok fmnlan,petrol rafine-rileri, kömür ve fuel-oil ya-kilan ocaklar, kazanlar.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( Gerektiğinde idrarda sulfat miktarı tayini yapılır. )
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 13 Talyum ve bileşikleri
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Susuzluk duygusu, bulanti, kusma, kabizhk
- Taşikardi, stenokardi, hipertansiyon,
- YUzde, konjonktivalarda, Ust solunum yollannda hiperemi,
- Parmaklarda parestezi,
- Ayaklarda ağrı ( Burning feet ),
- Uykusuzluk,
- Assendan polinevrit,
- Saç dökülmesi, tırnak-larda lunula çizgileri,
- Psişik bozukluklar,
- Korsakow sendromu, bulber paralizi,
- Kafa sinirlerinde nervüs,
- Okülomotorius ve nervüs, optikus, nevrit.
Kronik :
- Zayiflama, uykusuzluk,
- Stomatit, ana-it gastrit,
- Görme bozukluklan,
- Dikkatte azalma,
- Böbrek zararları
( albüminüri, silindirüri, eritrositüri ),
- Saç dökülmesi.
|
|
- Ağır metal cevherlerinden talyum elde edilmesi, geri kazanılması, alaşımlannın ve bileşiklerinin yapımı,
- Talyum veya bileşiklerinin ilaç sanayinde, cam sanayiin-de ( özellikle optik camlar ve yapay mücevher taşlan ) kul-lanılması, boya ve boya mad-maddelerinin, piroteknik maddelerinin yapımı,
- Ensektesit ve fare mücadele ilacı olarak talyum sulfat elde edilmesi ve kullanılması,
- Kızılötesi ışınlara duyarlı foto elektrik hücrelerin yapımı.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( Gerektiğinde idrar, dışkı, saç ve timakta talyum tayini yapihr. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 14 Vanadyum ve bileşikleri
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Solunum yollari irritasyonu ( ses kısıklığı, yutakta kuruluk, kuru öksürük, dispne, göğüsde daralma duygusu ),
- Akut bronşit, bronkopnömoni,
- Dilde ve ekstremitelerde tipik yeşil - siyah renk, Kronik :
- Kronik bronşit (anfizemli veya amfizemsiz),
- Nörolojik, psişik bozuk-lar ( parmaklarda tremor, depresyon ),
- Kalpte fonksiyonel bozuk-lar (çarpıntı),
- Ekzematiform dermatoz.
|
15 gün - Cevherden ve vanadyum bu-
lunan ciiruftan elde edilme-si, işlenmesi,
- Ferromangan yapımında kullanilan vanadyum pen-toksidin hazırlanması,
- Demir ve çelik tasfiyesi, fer-romanganlı özel çelik yapımı
- Aliminyum cevherlerinin işlenmesi
- Kimya sanayinde kataliza-
1 yil tör veya oksidasyon maddesi
olarak kullammi
- Çeşitli mürekkep, boya maddeleri, kurutucu maddeler ve fotografçılık maddelerinin yapımı
- Petrolden elde edilen akar-yakit ( özellikle ağır yağ ) ile çalışan kazan, ocak, baca ve türbinlerin temizleme ve
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 15 Halojenler A - 15, a Klor
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
1. Dönem :
- Göz ve üst solunum yollari mukozasinda irritasyon,
öksürük krizleri, göğüste sıkışma hissi,
2. Dönem :
- 48 saat süren latent dönem.
3. Dönem :
- Akut akciğer ödemi, şok,
- Taşikardi,hipotansiyon, oligüri
Kronik :
- Göz ve üst solunum yollari mukozasinda irritasyon, kronik bronşit, amfizem,
- Atipik mide,barsak şikayetleri,
|
|
- Klor elde edilmesi ve sıvı-laştırılması,
- Sıvı klorun taşınması ve bu-nunla temas,
- Kimya ve ilaç sanayiinde klor türevlerinin yapımı,
- Metal yüzeylerinin klorhid-hidrik asit ile aşındırılması,
- Hipoklorürlere ( klorlu su ) asit etkisi ile klor atomlan-nın açığa çıkması.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Klorda olduğu gibi üç dönem vardır,belirtileri daha hafiftir, solunum sis temi belirtileri daha az, sindirim sitemi belirtileri daha sıktır,
- Ciltte yaniklar, nekrotik ülserasyonlar, Kronik :
- Ekzama,akne,deride ülserasyon
|
|
- Bromun deniz suyundan ve deniz tuzunun,yosunun ve sanayide potasyum tuzlan-nın işlenmesinden kalan ar-tiklardan elde edilmesi,
- Brom türevlerinin yapımı,
- Bromun kimya sanayiindeki bazi sentezlerde oksidasyon maddesi olarak kullanılması.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Deride,göz ve üst
solunum yollan mukozasinda irritasyon
- Gözlerde yanık,
- Akne, pemfigus.
|
Halojenler A - 15, c İyot
3 ay
|
- Deniz alglanndan, ( Şili güher-çilesinden ve petrol rafiner-lerindeki çeşitli işlemler sı-rasında iyot elde edilmesi,
- iyot ve iyot bileşiklerinin kullanılması, ( örneğin kimya, ilaç sanayii ve fotoğraf-çılık) .
|
|
|
|
|
|
|
|
Halojenler A - 15, d Fluor
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Cilt ve mukozada yanik,do-ku zararlan ( bir latent süre-den sonra ağrılı derin nek-rozlar,doku kaybi),
- Solunum yollannda irritasyon, akut akciğer ödemi,
- Kramplar,felçler,
- Akut böbrek zararlan,
- Akut kalp ve dolaşım bozuk-lan,
Kronik :
- Fluor kaşeksisi ( fluoroz ),
- Dişlerde lekeler ( güve yeni-görünüm ), çürükler,
- Osteoskleroz ve osteomalazi benzeri kemik değişiklikleri
( öncelikle kostalar, kolomna vertebralis ve pelvisde ),
- Eklem bağlarında kireçlen-me eklem hareketlerinde si-nirlanma ( Morbus Bechtrew benzeri ),
- Zayiflama, anemi,
- Deride kuruluk, tirnaklarda kinlma,
- Böbrek fonksiyon bozukluğu.
|
|
- Fluorhidrik asit ve alkali flu-fluorürlerin elde edilmesi, kul-lanılması,
- Kryolit banyosunda elekt-roliz ile alüminyum elde edilmesi,
- Döküm parçalarının aşındı-rılması ve çeliğin parlatılma-sı (fluorhidrik asit ve tuz-lan ),
- Cam ve porselenin dağlan-ması, camın matlaştırılması, kristallerin parlatılması,dö-küm parçalarının ve çeliğin temizlenmesi ( fluorhidrik asit ve tuzlan ),
- Fluor bileşiklerinin pestisid ve kereste konserve edicisi olarak kullanilmalan,
- Amonyum flüorür ile ema-ye yapımı,
- Düşük küllü filtre kağıdı ya-pımı,
- Temizlik tozu yapımı, ( sod-yum silisyum fluor bileşik-leri )
- Özel çimento türlerinin ya-pımı ( kalsium fluorür ),
- içinde fluor bileşikleri bulu-nan sanayii artıkları ( örne ğin süperfosfat ve petrol sanayii ),
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( Gerektiğinde idrarda fluor miktan tayini yapihr. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 16 Alifatik veya alisiklik hidrokarbonlar
|
|
|
|
|
|
|
|
( Petroleter ve benzinin bileşiminde bulunan petroleter, petrol benzini, kerosin, diesel yağı, fuel oil v.b. gibi )
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Baş dönmesi,kulak çınlama-sı rausch hali, koma, pnömo-ni, plörit.
Kronik :
- Komedon, akne, follikülit,
- Fotosensibilite, cilt kanseri,
|
|
- Ham petrolün distile ve ratine edilmesi,
- Hidrokarbonlann yapilanni değiştirmeye hizmet eden kraking ve reforming işlem-leri,
- Distilasyon ürünlerinin çö-zücü, yakıt maddesi, yağları temizleyici ve yanma maddesi olarak kullanilmasi,
- Bu maddelerin depolandığı kap, tank v.b.nin temizliği.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 17 Alifatik ve alisiklik halojenli hidrokarbonlar ( Metil kloriir,
kloroform, karbon tetraklörür 1, 1, 1 ve 1, 1, 2 triklor etan,
tetrakloretan, trikloretilen, perkloretilen metan ve etanin fluorlu
ve klor-fluorlu tiirevleri, metil bromiir, klorbrom metan, DDT
DDD, heksaklor sikloheksan, aldrin, dieldrin, endrin, texafen,
vinil kloriir, tetra fluor etilen, kloropen v.b. )
A -17 I. Doymuş alifatik halojenli hidrokarbonlar a. Metil kloriir, metil bromiir
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Konjonktivalarda ve solu-num irritasyon,
- Baş dönmesi, nistagmus, mid riasis, ışığa karşı pupil-la refleks kaybı, konuşma bozukluklan, intentionel tremor, yürüme bozukluklan,
- Fobi, somnolans delir,
- Kas kramplan, pareziler,
- Jackson tipi epilepsi,
- Böbrek zararları ( oligoüri, anüri, albüminüri, Uremi ),
- Beyin ödemi, akut akciğer ödemi,
- Tedaviye cevap vermeyen neralize tremor ( kalıcı). Subakut :
- intestinal ve nervöz bozukluklan,
- Miyokloni, Kronik :
- intestinal bozukluklar ( bu-lanti, kusma, kolik, diyare ),
- Nörolojik belirtiler ( baş ağ-rısı, somnolans, koordinas-yon bozukluğu, tremor, felçler ).
|
|
- Bu gruptaki bileşiklerin ara veya son ürün olarak elde edilmesi ve kullanilmasi,
- Kuru temizleme işleri,
- Bunların yağ, cila, lak, reçi-ne vernik, bitum, kükürt, balmumu, sentetik elyaf ( se-lüloz ) için çözücü olarak kul-lanilmalan, metallerin temizlenmesi ve yağsızlaştı-rılması, boyama işleri,
- Soğutucuların içinde soğut-ma maddesi olarak, bunlann yapımı ve onarımı,
- Ensektisit olarak kullanıl-maları ( özellikle spray şek-linde ),
- ilaç sanayiinde çeşitli dezen-feksiyon maddeleri aneste-tik ve antiseptiklerin yapı mında,
- Boyacılıkta kullanılan maddelerin çözücü, inceltici ve aşındırıcı ( düzeltici ) olarak ya-pımı ve kullanilmasi),
- Yangın söndürücü maddelerin yapımı ve kullanilmasi,
( Bu maddelerin bazıları yük sek sıcaklık derecelerinde veya alevle temasta fosgen vb. A - 3.b de olduğu gibi toksit halojen türevleri meydana getirirler ).
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b. Tetraklor etan ve karbon tetraklorür
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut : 15 gün
- Konjonktivalarda ve solu-num yollari mukozasmda ir-tasyon
- Bulantı, kusma, baş dönme-si, somnolans,
- Hepatonefrit ( latent bir dö-nemden sonra )
Kronik : 3 ay
- Dermatozlar.
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 17, II. Doymamış alifatik halojenli hidrokarbonlar a. Trikloretilen, tetrakloretilen
Akut : 15 gün Alifatik diziden hidrokarbonla-
- Baş ağrısı, dönmesi, uyu- rın halojen türevlerrinin istihsa-şukluk, li, açığa çıkarılması ya da kul-
- Mukoza irritasyonlan, lanilmasma ilişkin herhangi bir
- Somnolans, narkoz, işlemle uğraşma, Kronik : 6 ay
- Yorgunluk, tremor, karakter değişikliği,
- Dermatozlar,
- Ani kalp durmasi
- Trikloretilen alışkanlığı.
A - 17, III. Halojenli alfatik ve alisiklik ensektisitler ( DDT, Aldrin, Dieldrin v.b. )
Akut : 15 gün
- Tremor, lokal ve generalize kramplar, felçler,
Kronik : 1 yil
- Blefarokonjonktivit,
- Dermatozlar,
- Nörolojik bozukluklar,
- Hipoplastik anemi ( son ikisi daha çok hekzakloroheksanla olur ).
A - 17, IV. Metan ve etanm klor ve fluorlu türevleri ( fluoranlar )
- Bu maddelerin şimdiye ka-dar insanlarda zehirleyici etkileri görülmemiştir. An-cak ısıtılmala rmda zehirle halojen maddeler açığa çıkar.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 17, V. Sentetik maddelerin halojenli monomerleri ( Vinil klorur ve kloropren gibi )
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Somnolans, bilinç kaybı, Kronik :
- intestinal ve nörolojik bo-zukluklar,
-Alopesia ( öncelikle klorop-renle ),
- Parmaklarda Raynaud send-romu tipinde vasomotor bo-zukluklar,falankslarda ak-roosteoliz,dermatozlar (vi-nilklorür polimerizasyonu sı-rasinda).
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( Gerekirse idrarda Fujiwara reaksiyonu ile bazõ klorlu alifatik hid-rokarbonlarõn tri ve per gibi parçalanma ürünlerinin saptanmasõ yoluna gidilir. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Konjonktivalarda ve Cist so-lunum yollannda irritasyon,
- Narkotik etki. Metil alkol Akut :
- Baş ağrısı, bulantı, kusma, siyanoz, taşikardi, akut ak-ciğer ödemi, koma.
- Görme bozukluğu,
- Nefropati, hepatopati, nöro-pati,
Kronik :
- Konjonktivalar ve Ust solu-num yollannda irritasyon.
- Baş ağrısı, baş dönmesi,
- Dispeptik şikayetler,
- Fotofobi, görme azlığı, mid-riasis, papilla ödemi.
|
- Alkol ve bunlann halojenli bileşiklerinin elde edilmesi,
- Boya, cila, vernik, doğal ve sentetik reçine, kimyasal te-
15 gün mizleme maddeleri, leke çı-
kancılar için çözücü ve üre-tici yapımı ve kullanılması,
- Vemiklerin, elektrik malze-mesindeki yalıtıcı manrola-rın ( diaseton alkol ), anilin boyalarının ( metanol ) yapı-
1 yıl mı ve işlenmesi,
- Kozmetik, parfüm ve sabun yapımı,
- Meyve esanslannın elde edilmesi,
- İlaç sanayii
- Antifriz, fren sıvısı, sentetik yağlama maddeleri, koruyu-cu cam ekran yapımı,
- Lastik sanayii ve yapay de-ri yapımı,
- Kereste konserveleme mad-delerinin yapımı ve kullanıl-
( diaseton alkol ),
- Sentetik elyaf sanayiinde sellüloid ve sellüloz asetat
için çözücü olarak ve temizleme ve çözünleme maddesi olarak kullanılma;
- Bazı sentetik kumaş ve ör-tülerin yapımı,
- Şapka yapımı ( hasır şapka )
- Formalhedit elde edilmesi ( metanol ),
- Tohumculukta su çekici ve bakteriostatik olarak,
- Petrokimya sanayii ( rafine-riler ),
- Füzelerde yakıt olarak (pro panol ),
- Patlayıcı madde sanayiinde
|
|
|
|
|
|
|
|
( Gerektiğinde kanda ve idrarda metil alkol ve formik asit miktarlan tayin edilir. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- 12 saatlik latent süreden sonra
- Nörolojik belirtiler ( bacak-larda zayifhk, kramplar ),
- Karaciğer ve böbrek zarar-lari ( ikter, hematüri ),
- Akut böbrek yetmezliği,
- Akut akciğer ödemi. Kronik :
- Rinit, kronik konjonktivit,
- Karakteristik olmayan hema-tolojik bulgular,
- Baş ağrısı, baş dönmesi, nis-tağmus,
- Ruhsal bozukluklar, kişilik bozuklukları,
|
15 gün - Glikol, poliglikoller, bunla-
rın türevleri ve asetatların elde edilmesi,
- Kimya sanayiinde çeşitli or-ganik sentez işlemlerinde ara ürün olarak, öncelikle cila, reçine, sellüloz bazına da-yanan ve çabuk kuruyan notrosellüloz ve sellüloz ase-
1 yıl tat için çözücü olarark,
- Çeşitli ilaçlarda sıvağ (sul-fonamid, antibiotik, asetilko-lin ) deodorant, dezenfeksiyon maddesi, bakteriostatik ( kli-ma cihazlarında hava sterili-zasyonu için ) gliserin yerine,
- Kozmetik sanayii ( sabun, krem, yüz kremleri ),
- Antifriz, fren sıvısı ve hidro-lik yağ yapımı,
- Besin maddeleri sanayiinde çeşitli esans ve ekstrelerin yapımı,
- Tekstil sanayiinde dokuların yumuşatılması, boyamaya, basma işlemine hazırlanma-sı,çeşitli sentetik kuvvetlen-dirici maddeleri yapımı, çe-çeşitli sentetik kumaş ve ya-pıştırıcıların yapımı,
- Fotoğraf sanayiinde bazı plak ve filmlerin yapımı,
- Patlayıcı madde sanayii, sentetik lastik maddeleri
- Tütün sanayiinde kurutma maddesi olarak, gazların ku-rutulması için ( ancak propi-lenglikol nem muhafaza edici olarak da kullanılır. )
- Yeraltı havagazı borularının izolasyonu ( etilenglikol katı-larak. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 18, c Eter ve türevleri
|
|
|
|
|
|
|
|
- Somnolans, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma, Etilen oksit ve dioksan
- Göz, burun ve yutakta irri-ritasyon,
- Baş ağrısı, baş dönmesi, bu-lantı, kusma,
- Karaciğer stazı, böbrek yet-mezliği,
- Akut akciğer ödemi, Halo-jen türevleri ( özellikle dik-lordietil eter )
- Solunum yollarının şiddetli ir-tasyon,
- Akut pnömoni,
|
|
- Eterin ve halojenli türevle-rinin elde edilmesi,
- Kimya sanayiinde balmu-mu yağ, lastik, reçine, ci-
la ve ve nitrosellüloz için çözü-cü olarak, organik sentezler-de ara maddesi ve kurutucu olarak, kollodyum yapımın-da nikotin ekstraksiyonun-da,
- ilaç sanayiinde alkaloidlerin da edilmesi, sterilizasyon maddesi ve anestezik olarak, Sentetik elyaf sanayiinde sellüloz asetatın ve yapay ipeğin çözücüsü olarak, do-kumaların boya ve basma iş-lemlerine hazırlanması,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( aseton, bukanon, metilizobutil keton, sikloheksanon v.b. )
|
|
|
|
|
|
|
|
- Parfümeri, lastik, fotoğraf ve plastik sanayiinde,
- Bazı özel yakıtların yapımı,
- Dumansız barutla patlayıcı madde yapımı,
- Boya ve cilalar için çözücü ve kazıyıcı ( düzeltici ) olarak, Per akut :
- Şiddetli irritasyon ( salivas-yon, gözyaşı akması, öksü-rük ), baş dönmesi, bulantı kusma, koma,
Akut :
- Göz ve Cist solunum yolları mukozası irritasyonu,
- Bulantı, kusma, baş dönme-si, baş ağrısı,
Kronik :
- Baş dönmesi, baş ağrısı, hal-sizlik,
- Kabızlık,
- Göz ve solunum yollarında irritasyon,
- Dermatozlar.
|
|
- Ayakkabı sanayiinde temiz-leyici,
- Ketonların ve türevlerinin elde edilmesi,
- Kimya sanayiinde ekstrak-siyon maddesi, temel madde veya ara ürün olarak kulla-nılması, cila, vernik, reçine, yapıştırıcı maddeler, boya maddeleri, yağlar, kollodyum selüloz astetat, asetilen için çözücü olarak,
- Sentetik elyaf sanayiinde, yapay ipek ve yapay deri yapımı, kumaşların boyama, basma işlemlerine hazırlan-masi,
- Parfümeri ve kozmetik sa-nayii,
- Sellüloid yapımı,
- Maç sanayiinde kloroform, iodoform, bromoform, sulfo-nal yapımı,
- Yapay lastik ve patlayıcı madde, dumansiz barut ) ya-pilan yerler,
- Eğlence maddeleri sanayii.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 18, e Organik esterler
|
|
|
|
|
|
|
|
( Alifatik asitlerin esterleri - asetat, formiat, laktat, butirat, aromatik anorganik asitlerin esterleri, ftalatlar, mineral asitlerin esterleri, dimetil sülfat, metil silikat, nitrik asit esterleri - nitrogliserin gibi )
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Mukozalarda irritasyon, Kronik :
|
|
- Organik esterlerin yapımı,
- Kimya sanayiinde nitro ci-laları, sellüloz asetat, doğal ve sentetik reçineler, lastik,
yağ, balmumu, boya madde-leri, vernik, emaye, mü-rekkep için çözücü, plastik leştirici, yapıştırıcı, aseton yerine organiz sentezlerde ara ürün,
- Yapay deri sanayii,
- Duvar, zemin döşeme malze-mesi yapımı, yapay tahta, yapay döşemelik kumaş ya-pimı,
- Parfümeri (tırnak cilası, parfüm ),
- besin maddeleri sanayii (meyva esan: (meyva esanslan)
- Kinlmaz cam yapımı,
- Benzine ve motor yağlarına vuruntuya karşı triorto-kresil-fosfat katılması,
- Maç sanayiinde çeşitli bakte-riostatikler ve inhalasyon maddeleri için sıvağ olarak,
- Seramik ve kereste sanayiinde yapı işlerinde çimen-to, alçı, refrakter tuğla için sarsıntılardan ve asitlerden koruyucu olarak ( metil sili-katlar )
|
|
|
|
- Konjonktivada hiperemi, korneada kuruma, kornea ül-seri, gözyaşı akması, foto-fobi,
- Solunum yollannda irritasyon, öksürük, retrosternal yakıcı, ağrı, dispne,
- Sindirim sistemi şikayetleri,
I. Dimetil Sulfat Akut :
( fosgen intoksikasyonuna benzer ),
- Mukozalarda irritasyon,
- Latent bir süre,
- Cut ve gözde yanık,
- Akut akciğer ödemi,
- Hepato - nefrit, hepatorenal yetmezlik,
- Trakeit, kronik bronşit,
- Görme bozuklukları, ( yanık sonucu ), Kronik :
- inatçı trakeit ve bronşit,
- Ciltte derin lezyonlar, kalıcı lokal analjezi,
- Konjonktivit, keratit,
II. Metil silikat
- Korneada dejeneratif bozuk-luklar, görme azlığı veya kaybı.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 19, a Organik asitler
|
|
|
|
|
|
|
|
( Formik asit, asetik asit, oksalik asit )
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Konjonktiva, solonum yol-ları mukozası ve ciltte, ya-niklar, lezyonlar,
- Dermatozlar,
- Astmatiform bronşit,
- Oksalik asit ( oral )
- Epigastriumda ağrı, şiddetli kusma,
- Nevröz bozukluklar, tremor, tetanik kramplar, trismus,
- Böbrek zararlan ( hemoglo-binüri, eritrositüri, idrarda oksalik asit kristalleri.
|
|
- Organik asitlerin ve tuzla-rin ( asetat, oksalat, formiat) elde edilmesi,
- Tekstil sanayiinde aşındır-ma, temizleme, soldurma, bo-yama, basma işlemleri,
- Kimya sanayiinde organik sentezler için, mürekkep, bo-ya, cila ve vernik yapımı, kurşun tuzlarının, sabunun sentetik parfümlerin hazir-lanmasi, asetik asit anhid-ritlerinin yapımı, bazı sentetik elyafın ( sellüloz asetat ) ve metal asetatm hazirlanmasi,
- Besin maddeleri sanayiinde sirke yapımı, besin maddesi konserveciliği, şarap maya-landırma,
- Metal sanayiinde ( öncelikle içinde demir bulunmayan metaller ),
- Maç sanayiinde ( aspirin ya-pımı),
- Kauçuk sanayiinde ( pıhtılaş-tırma maddesi olarak ),
- Leke çıkartıcıların özellikle potasyum tetra oksalatm
" Sorrel tuzu " yapımı,
- Tabakhkta,
- Fotoğraf sanayiinde.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Gözlerde ve üst solunum yolları mukozasında irritas-yon ( konjonktivit, rinit ke-ratit, trakeit )
-Akut akciğer ödemi, bron
kopnömon, -Astmatiform bronşit,
- Ekzematiform dermatit ve ürtiker,
- Epidermiste kalınlaşma, ter bezlerinin yok olması, nöro-dermatit, tırnaklarda kırıl-ma, ekstremitelerde cera-hatlanma ve hiperestezi Furfural
- Nörolojik belirtiler: tremor, nevrit.
|
15 gün - Aldehitlerin ve bileşikleri
nin elde edilmesi,
- Organik sentezlerde ve monomer olarak sentetik mad-de sanayiinde ( bakalit, üreformal reçineleri, galalit, sellüloit yapay, kehribar ),
3 yil - Yapay ipek liflerinin aşın-
dırma ve sertleştirilmesinde
2 ay ( formol ), kumaşlara buruş-
mayacak özellik verilmesi.
- Lastik sanayiinde (çeşitli vul kanizasyon işlemleri ),
1 yil - Formolün dezenfeksiyon
maddesi, deodorant, bakte-riostatik, tarim da zararli böceklere karşı, şarbon spor-larının yok edilmesinde ( de-ri, pamuk, kürklerde ) anato-mik preparatlarm konserve edilmesinde, fotoğraf sanayiinde jelatin tabakah plaka ve filmlerin sertleştirilme-sinde kullanilmasi,
- Asetaldehitin sirke yapimm-da ve ayna gümüşlemede kullanilmasi,
- Akroleinin sabun sanayiinde, yağlı boya yapımında, kemiklerden tutkal çıkarıl-masında, ısıtılmış ve yağlan-mış materyalin lehimlenme-sinde, yağlama yağlarının hazırlanmasında, galvano-plastide kullanilmasi,
- Maç sanayiinde, hekzameti-len tetramin, kloraldehit, pa raldehit yapımı,
- Yakit maddesi ve ensektisit olarak metasetaldehit yapi-mi ve kullanilmasi.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 20, a Alifatik Hidrokarbonlarõn Nitro Türevleri
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Cilt ve solunum yollari mukozasmda irritasyon,
|
|
- Organik sentezlerde,
- Reçine, balmumu, yağ, bo-ya maddeleri, nitrosellüloz için çözücü olarak,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 nitropropan, 2 ( nitropropan )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Baş ağrısı, baş dönmesi, kus-
|
|
|
|
|
|
|
|
- Organik esterler, sellüloz,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
maddeleri ve reçine için çözü
|
|
|
|
|
|
mü, - Bazı sıva ve lakların, özellik-le korruzyondan koruyucu olanların, cila, tutkal, sen-tetik maddeler ve çeşitli en-sektisitlerin yapımı,
|
|
|
|
|
|
- Trinitrotoluen ve diğer pat-
|
|
|
|
|
|
layıcı maddelere katılır.
|
|
|
|
Bronşit, pnömoni, akut akci-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Nervöz bozuklukları, bradi-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Nitroparatinin klorlu türevleri
|
|
|
|
|
|
|
|
- Mukozalarda özellikle solunum yollarında şiddetli irritasyon,
- Kronik bronşit, akut akciğer ödemi, akciğerlerde fibrosis,
- Methemoglobinemi.
|
|
- Pestisit ve fungusit olarak,
- Organik sentezlerde,
- Çözücü olarak.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 20, b Nitrik asit esterleri
|
|
|
|
|
|
|
|
( nitroglikol ve nitrogliserin gibi )
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Şiddetli baş ağrısı ,baş dön-mesi krizleri, bulantı, sar-hoşluk hissi, yüzde kızarma, genel sıcak basması duygu-su, uykusuzluk,
- Bradikardi, hipotansiyon stenokardi,
- Pisişik bozukluklar ( depres-yon, delir ),
- Bu belirtilerin hafta basin-da artması ( pazartesi hasta-lığı), maruziyetten ve tema-sın kesilmesinden 1-2 gün sonra ani ölümler.
- Parmak uçlarında ve tırnak altında tedaviye dayanıklı ülserler,
Kronik :
- Nevralji, tremor, baş ağrısı, baş dönmesi,
- Alkole tahammülsüzlük.
|
|
- Patlayıcı madde yapımı, bu maddelerin karıştırılması, kartuşların doldurulması,
- Defektli, eskimiş, patlama-mış kartuşlarla çalışma ( ma-den ocaklarında, cephane depolarında v.b. )
- ilaç sanayiinin bazı dalları.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 21, a Benzol ( benzen ) ve Homologlarõ ( benzol, toluol, ksilol, kumol, kümen v.b. )
|
|
|
|
|
|
|
|
Benzol : Perakut :
- Kronik kas kramplan, pare-zi, bilinç kaybı ,periferik da-marlarda spazm, solunum felci.
Akut :
- Bilinç bulanıklığı ( benzol rausch'u ), baş ağrısı, baş dönmesi, kaslarda fibrilasyon Kronik :
- Yorgunluk, baş ağrısı, baş dönmesi,
- Mide - barsak şikayetleri,
- Lökopoez, eritropoez, trom-bopoezde tek veya birlikte zararlar ( nötropenili löko-peni, trombopeni kapiller frajilite, anemi ( çoğu kez normokrom, hipo veya aplas-tik ), hemorajik diateze-kimoz, purpura, kanamalar ),
- Enfeksiyonlara dayanık-sızlık ( nekrotik anjin, akci-ğer komplikasyonları),
- Agranülositoz, panmiyelofi-tizi,
- Lökozlar,
Benzol hemologları Kronik :
- Çabuk yorulma, baş ağrısı, bulantı,alkole tahammül-süzlük,
- Ciltte orhoerjik irritasyon belirtileri.
|
|
- Taş kömürü katranından ha-vagazı ve kok fabrikaların-da kataliz veya distilasyon-la benzol ve hemologlarının elde edilmesi,
- Benzol ve homologlarının reitifiye edilmesi,
- Benzol ve homologlarının çözücü, inceltici ve kuru te-mizleme maddesi olarak kul-lanılmaları, yağsızlaştırma ve ekstraksiyon işlemleri, temizleyici maddelerin yapı-mı, lastik sanayiinde çözü-
cü, boya maddeleri, lak cila, vernik yapımında inceltici olarak, lastik vulkanizas-yonda, su geçirmez elbise, ayakkabı, hasırşapka yapı-mı, tutkal ve bazı yapıştırıcı maddelerin yapımı boya, lak, cila, vernik reçinelerin kul-lanılmasında inceltici olarak, foto gravürcülükteki mürekkeplerde, ofset bas-kıda, cila macunlarının ya-pımında, linolyum, mukavva sanayiinde, ayra yapımında,
- Yağ ve greslerin ekstraksi-yonunda,
- Saat ve duyar ölçü gereç-lerinin yapımı, metal parça-ların temizleme, aşındırma ve yağsızlaştırılması,
- ilaç sanayii, parfüm yapımı,
- Yakıt madeleri sanayii.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( Gerektiğinde idrarda fenol, kanda benzol, idrarda sulfat tayini toluol için idrarda hippurik asit tayini yapılır. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 21, b Naftalin ve homologları ( naftalin, metil naftalin, asetil naftalin v.b. )
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Baş ağrısı, baş dönmesi, bu-lantı, kusma,
- Hemoliz, hemoglobin,
- Anemi ( Heinz cisimcikleri ile ),
- Keratitis punktiforme, mer-cekte ve göz sinirlerinde za rarlar,
- Ciltte eritem, akne.
|
|
- Taş kömürü katranının des-ilasyonu ile naftalin elde edilmesi,
ve kereste konserve edioisi olarak kullanılması,
- Ftalik asit, hidre naftalin-ler ( dekalin, tetralin ) ve sentetik maddelerin yapı-mında naftalin kullanılma-sı, bazı ilaç ve bazı boya maddelerinin yapımında ara ürün olarak,
- Ensektisit ( güvelere karşı) ve kereste konserve edilmesi olarak kullanılması.
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 22 Aromatik hidrokarbonlarõn halojen türevleri
|
|
|
|
|
|
|
|
Genel olarak :
- Göz ve solunum yolları mu-kozasında irritasyon,
- Dermatoz,
- Karaciğer ve böbrek zararları,
- Merkezi sinir sistemi zarar-ları,
|
|
- Klorbenzol, diklorbenzol, heksaklorbenzol, klortuluol, benzilklorür, benzilbromür, klor naftalin, klordifenil v.b. nin yapımı ve kullanıl-ması,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Somnolans, bilinç kaybı, yüz ve ekstremite kaslarında kontraksiyonlar, - Ciltte eritem.
|
- Organik sentezlerde çözücü olarak.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Merkezi sinir sisteminde depressif etki,
- Karaciğer ve böbrek zarar-ları,
|
|
- Organik sentezlerde çözücü
- Ensektisit ve leke çıkarıcı olarak.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Burun ve göz mukozasında irritasyon,
- Baş dönmesi, kusma,
- Karaciğer zararları ( ikter, siroz.
|
|
- Ensektisit ve dezenfektan olarak.
|
|
|
|
|
|
|
|
- Bullöz dermatoz,
- Fotosensibilite ve porfiri,
- Göz ve üst solunum yollarõ mukozasõnda irritasyon
|
|
- Organik sentezlerde çözücü
- Ensektisit, fungusit olarak,
- Tahil tohumlarimn konserve edilmesi,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Göz mukozasında irritasyon.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Benzilklorür ve benzilbromür Klornaftalin
|
|
|
|
|
|
|
|
- Gözlerde ve üst solunum yollarõnda irritasyon
- Deri ve mukozalarda yanõk ve nekroz,
- Yüz, açõk cilt ve elbise ile irrite olan yerlerde akne, prurit.
|
1 yil
1 yil Klordifenil
1 yil
|
- Boya sanayii, tabakhk, par-fümeri, ilaç ve foto sanayii,
- Sentetik balmumu, temizlik maddeleri, vernik, kondan-satör yapımı,
- Ensektisit ve yağlama mad-desi olarak.
|
|
|
|
|
- Kullanma alani klornafta-lin gibidir, çoğukez onunla karıştırarak kullanılır.
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 23, a Fenol, tiofenol, bunlarõn homologlarõ ve halojenli türevleri A - 23, a I Fenol homologlarõ ve halojen türevler
|
|
|
|
|
|
|
|
A.Fenol Akut :
- Lokal yaniklar, nekroz ( fe-nol gangreni ),
- Baş ağrısı, baş dönmesi, aji-tasyon, kulak çınlaması, delir, solunum felci.
Kronik :
- Solunum yolu irritasyonu
- Bulantı, kusma, ishal,
- Böbrek ve karaciğer zarar-ları,
- Allerjik ekzama B.Dİfenol
- Dermatoz, depigmentasyon,
- Keratit, C.Pentaklorfenol ve tuzları
- Dermatoz,
- Kabızlık, terleme krizleri, dispne
- Böbrek zararı ( oligüri ).
|
15 gün
1 yõl
2 ay 1 yõl
1 yõl
|
- Bunların türevlerinin önce-celikle Nitro türevlerinin ya-yapımı ( trinitrofenol, pikrin asidi, melinit gibi patlayıcı maddeler ),
- Tahtanın kreosot veya kar-bolineum ile işlenmesi ( bu iki maddede kreosol ve fe-nol çoktur ) ve pentaklorfe-nol kullanılması,
- Fenollü reçineler gibi sentetik reçinelerin yapımı ( bake-lit oplıepoksid reçinesi, po-likarbonat ),
- Sentetik elyaf yapımı ( pol-yamid vb. ),
- Ham petrol rafineleri,
- Temizleyici maddelerin, boya maddelerinin yapımı, ensektisit yapımı ve bunlarla temas ( özellikle klorofenol ),
- ilaç sanayii ( karbol asidi ),
- Kerestenin karbolineum ile empermeablize edilmesi
( kreosol ve fenol ),
- Taş kömürü katranının iş-lenmesi, havagazı ve bazı sentetik maddelerinin ısın-ması sonucu.
|
|
|
|
|
|
|
|
( Gerektiğinde idrarda glukronik asit ile birleşmiş veya sülfat olarak atılan fenol miktarı ve fenilsülfürik asit tayini yapılır. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 23, a II Naftol, homologlarõ ve halojen türevleri
|
|
|
|
|
|
|
|
- Konjonktivalarda ve solu-num yolu mukozasinda irri-tasyon,
- Merkezi sinir sistemi zarar-lari.
|
- Bazi reaktiflerin ve boya maddelerinin yapımı,
15 gün - Lastik sanayii,
- Parfüm yapımı, 1 yil - Maç sanayii.
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 23, b Alkil, aril ve alkilariloksitlerle alkilarilsülfitlerin halojenli türevleri
( etilenklorhidrin, epiklorhidrin, dikloretiler, iperit " hardal gazõ " v.b. )
|
|
|
|
|
|
|
|
- Ciltte ve solunum yollari mukozasinda irritasyon,
- Ciltte ödem, bül ve nekrotik ülserler,
- Konjonktiva ve kornea za-rarları, körlük,
- Kronik bronşit, bronşekta-zi, akciğer apsesi ve akciğer ödemi,
- Hiperkeratoz, klor aknesi, sikatris, nekrotik ülserler,
- Merkezi sinir sistemi zarar-lari ( somnolans, delir ).
|
|
- Kimya sanayiindeki bazi or-ganik sentezlerde ara ürün olarak bu maddelerin elde edilmesi ve kullanilmasi
( etilenglukol, etilendioksit v.b. ),
- Cila ve reçine yapımında çö zücü, tekstil ve metal sana-yiinde yağsızlaştırıcı olarak,
- Ensektisit, fungusit olarak kullanilmasi,
- irritan savaş gazları yapımı, bunlarm depo edilmesi.
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 23, c Hidrokinonun oksidasyon ürünleri ve Benzokinon
|
|
|
|
|
|
|
|
- Ciltte depigmentasyon ve al-lerjik dermatoz,
- Göz zararları ( üç dönemde ): a.Konjonktiva ve korneada irritasyon, korneada lekeler, göz kapaklarında pigmen tasyon,
b.Kornea erozyonları, düzen-siz gözlükle düzeltileme-yen astigmatizm,
c.Birkaç yil sonra ( kronik dö-nem ): kornea ülserleri ( ul-kus serpens ) keratektazi, renk körlüğü, görme azlığı ve kaybı.
|
|
- Fotoğrafçılıkta banyo mad-desi olarak ihidrokinon ), bazi biyolojik koşullarda hid-rokinon, benzokinona dönü-şür. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 24 Aromatik amin ve hidrazinler, bunlann halojenli, fenollii ve
nitro veya sulfo tiirevleri ( Anilin, anilinin nitro ve nitrose tiirevleri,
fenilendiamin ve homologlan, difenilamin ve homologlan " zenzidin ",
naftilamin, aromatik hidrazin tiirevleri, fenil - hidrazin gibi )
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Baş ağrısı, kaslarda ağrı, kusma, bradikardi, hipertan-siyon, somnolans, stenokardi,
- Hemoliz, anemi (eritrositler-de Heinz cisimcikleri ), si-yanoz,
- Methemoglebinemi ( anilin ile ). Kronik :
- Baş ağrısı, baş dönmesi, so-lukluk, febiler,
- Gözde irritasyon, konjonk-tivit, keratit,
- Subikter, hemolitik anemi,
- Allerjik dermatoz, ciltte gra-nulom ve nekroz,
- Mesane tömörleri ( sistesko-pi ve biopsi ile kesinleşmiş ).
|
|
- Bu maddelerin yapımı ve kim-ya sanayiinde sentetik
boya maddeleri ile birçok di-ğer organik sentezlerde ara ürün olarak kullanılmalan,
- İlaç sanayiinde ensektisit ( sulfonamid ) yapımı v.b.,
- Bazı türevlerin yapımı ile las tik sanayiinde reaksiyon hız landıncı ve oksidasyon frenleyici olarak kullanılma-lan,
- Bazı patlayıcı maddelerin yapımı ( tetril ),
- Deri, ayakkabı sanayii, kürk-çülükte, saç ilaçları yapımın-da, kağıt sanayiinde ve ber-berlikte boya maddesi olarak kullanılmaları,
- Fotoğrafçılıkta banyo maddesi olarak ( P-aminofenol ),
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( Kanda methemoglobin, diazo reaksiyonu ile idrarda aromatik amin tayini yapılır.)
|
|
|
|
|
|
|
|
A - 25 Aromatik hidrokarbonlarõn ve fenollerin nitro türevleri ( Benzol, toluol, ksilol ve fenolün nitro türevleri )
|
|
|
|
|
|
|
|
Nitrotoluol ( özellikle trinit-rotolul)
- Methemoglobinemi, siyanoz, hemoliz, hemolitik anemi, eritrositlerde Heinz cisimcikleri,
- Karaciğer parankim zaran, mide-barsak şikayetleri,
- Polinevrit.
Dinitrobenzol
- Methemoglobinemi,
- Hepatit, akut sarı karaciğer atrofisi,
|
|
- A - 24 deki tehlike kaynak-ları,
- Patlayıcı madde sanayii
( nitrobenzel, trinitrotoluol, dinitrofenol ),
- Tarımda zararlı bitkilerle mücadele ilaçlan (dinitroor-tokrezol ),
- Bazı siyah sulfon boyalan nın yapımı ( dinitrofenol ).
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Klornitrobenzol
- Methemoglobinemi, ikter, hemoliz, hepatit,
- Ciltte sensibilizasyon, papü-lovesiküler effloresans, dermatitis, eksfoliativa genera-lisate.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Dinitrofenol
- Ciltte sararma büllü eritem, ellerde ve bileklerde cilt ül-serleri,
- Merkezi hipertermi, norvöz bozukluklan,
- Böbrek fonksiyon bozukluğu.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( Gerektiğinde metabolizma ürünlerinin-aminonitrofenol-idrarda terrien reaksiyonu ile tayini yapılır. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( B ) GRUBU MESLEKİ DERİ HASTALIKLARI
|
|
|
|
|
|
|
|
B - 1 Deri Kanserleri ve Prekanseröz Deri Hastalıkları
( Kurum, zift, katran, asfalt, antrasen, mineral yağlar, parafin ve benzeri maddelerle )
|
|
|
|
|
|
|
|
- Eritem, pruriginöz dermatit, kahverengi lekeli pigmentas-yon (melanoz), folikülit, cilt-te katran papillalan,
- Hiperkeratoz gibi cilt lezyon-lari,
- Bu lezyonların kanserleşmesi,
- Derinin primer epiteliomalan.
|
|
- Taş kömürünün distilasyo-nu ( kok ve havagazi fabrika-lari. ),
- Yanma gazlarmi ve dumani toplayan, dışarı atan, ocak, şömine, bacaların bakımı, temizliği, onarımı,
- içinde % 8-10 oranmda zift bulunan kömür tozundan briket yapımı,
- Caddelerin katranlanmasi ve asfaltlanmasi, gemilerin ka-lafati,
- Sicak zift ve silikat karışı-mından boru, levha, yer dö-şemeleri ve çeşitli kapların yapımı,
- Bitümlü malzeme, ziftli kâ-ğıt ve kartonlar, emper-meabl tekstil ürünleri ve izo-lasyon maddesi olarak kul-lanilacak diğer malzemenin yapımı,
- Kerestenin katran veya antrasen yağları ile empermea-blize edilmesi,
- Bazi boya maddeleri ve ver-niklerin yapımı,
- Sık sık mineral yağlarla yağ-lanması gereken makineler-le yapilan kesme ( mekanik sanayii ) ve dokuma ( tekstil sanayii) işlemleri.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
B - 2 Kanserleşmeyen cilt hastalıkları ( Diğer bölümlerde bahsedilmeyen maddeleıle )
|
|
|
|
|
|
|
|
A-Toksik orijinli hiperarjik
ekzema veya dejeneratif ek-
zama, B-Allerjik orijinli hipererjik
ekzama veya sensibilite ek-
zamasi, C-Çeşitli orijinli ender der-
matoz şekilleri,
- Mineral yağlar, zift, bazi aromatik hidrokarbonlann klor türevleri ile olan akne,
- Dermatomikozlar,
- Işınların ( ültraviyole, ter-mik, iyonize ) etkisi ile olan dermatozlar,
- Toksik materyalde yabanci cisim etkisi olan maddelerle
( beliryum, anilin, asbest ) or-taya çıkan dermatozlar,
- Arsenik hiperkeratozu, yi-ne leyen mekanik irritasyon-lar v.b.
|
Kimyasal etkenler:
- Metal, metaloidler ve bile 2 ay şikleri, nikel, kobalt, civa,
vanadyum, arsenik, beliryum, altı değerli krom,
- Alkaliler, çimento, çeşitli deterjanlar, temizlik madde-leri, oksidasyon maddeleri renksizleştiriciler,
- Organik çözücüler, organik klor türevleri, terpentin ve diğer terpenler, alkilize ku-mel türevleri ( para,metil isopropilben zol) ve bunlarm substitisyon ürünleri,
- Formaldehit, beksametilen-tetramin, fenol, stirol, epok-sid, reçinelerinin yapımı ve ara ürünleri sentetik madde yapimmda ek ve dolgu maddeleri ve ara ürünleri,
- Aromatik hidrokarbonlann bazi halojenli ve nitro, klor-nitro, amino, azo, hidroksi ve sulfo türevleri,
- Bazi sentetik boya maddeleri,
- Fenetiazin türevleri ( klorpro-mazin ), antibiotikler ( strep-to misin, kloramfenikol, pe-nisilin, neomisin v.b. ) bazi
ilaçlar,
- Tetramelithiuramid sülfit, dithiokarbomad gibi kauçuk sanayiinde kullanilan bazi yardımcı maddeler,
- Organik fosfor, civa ve kü kürt türevleri gibi bazi pes-tisidler, ensektisit olarak kullanilan bütün klor türev leri,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Vanilin, primel, ekzotik tah ta çeşitleri, kinin gibi bazi bitkisel maddeler, Fiziksel etkenler :
- Metal ve cam caraklan, cam pamuğu, asbest, hayvan ve insan saçı, kill v.b.
- Işınlar (ültraviyole) ve ter-mik zararlar ( soğuk, sıcak ),
- iyonize ışınlar,
Cilt için patojen mikroorganizma-lar :
- Ciltte bakteriyel enfeksiyon veya mantar hastalığı yapa-bilen mikroorganizmalar,
- Bazı koşullarda ( sıcaklık ve nem ),
Cilt için patojen olan saprodit-ler :
( Bu etkenlerle temasa geli-nen bütün işler tehlike kay-nağı sayılır. )
|
|
|
|
|
|
|
|
( Kesin tanı için :
1. Ayrıntılı kişisel anamnez ve iş anemnezi,
2. Klinik bulgu, özellikle hastalığın lokalizasyonu,
3. Epikutan ve intrakutan testier,
4. Testier negatif ise, aynı işin yinelenmesiyle ortaya çıkacak nüks-lerin saptanması önemlidir.
5. Orthoerjik dermatozlarda testier negatiftir; tani ilk iki ölçüye göre konur,
6. Yağ ( oil) aknesi tanısı anamneze, lezyonun karakteristik lokalizas-yon ve görünümüne bakarak konur,
7. Klorlu hidrokarbonlarla olan aknelerde yeni maruz kalıştan ön-lenmelidir, her yeni maruz kalıştan çok uzun bir zaman sonra ağır ve inatçı residivler ortaya çıkabilir. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( C ) GRUBU PNÖMOKONYOZLAR VE DİĞER MESLEKİ SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI ( X )
C - 1, a Slikoz ve silikotuberkliloz
|
|
|
|
|
|
|
|
- Dispine, öksürük, balgam göğüste ağrı,
- Sağ kalp yetmezliği, kronik kor pulmonale,
- Akciğerlerde infiltrasyon, fibrosis,
- Tüberküloz ile kombinasyon
|
|
- Silisli maden cevheri ve taş-ların delinmesi, çıkarılması, taşınması,
- Silisli maden cevherleri ve taşların parçalanması, öğü-tülmesi, elenmesi ve her tür-lü işlenmesi,
- Silisli taşların, ( şist ocak-ları) kesilmesi, perdahlanma-sı, düzeltilmesi,
- Silisli perdahlayıcı, temiz-leyici ve benzeri maddelerin yapımı, bunlarla çalışma,
- Korund, cam, porselen, taş, seramik ve ateşe dayanıklı maddelerin yapımı,
- Kumtozu kullanılan döküm-hanelerde çalışma (çapak gi-derme, yüzey düzeltme, kum-lama),
- Silisli maddelerden yapılmış zımpara taşları ile perdahla-ma, parlatma, düzeltme,
- Kumlama püskürtücüleriyle pas temizleme ve parlatma,
- Kumlu zımpara taşlarının yapımı,
- Sanayi fırınlarının yapımı ve onarımı ( baca duvarcıla-rı),
- Silikatlı ve silisli mineral tozlarla çalışma.
|
|
|
|
|
|
|
|
( Kesin tanı için :
1. Yeterli teknikle çekilmiş göğüs grafisi ( 35x35 cm. veya hiç olmazsa 10x10 cm. lik film ),
2. Gerektiği takdirde HRCT
( X ) Radyolojik teşhis uluslararası pnömokonyoz klasifikasyonuna göre yapılır.
3. Yeterli solunum ve dolaşım fonksiyon testleri ( röntgen bulgusu karakteristik olmadan da fonksiyonlar bozulmuş olabilir. ),
4. iş anamnezi ve işyeri incelemesi,
5. Tüberküloz için bakteriolojik inceleme yapılır. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- irritasyon öksürüğü, dispne, göğüs ağrısı, balgam,
- Akciğerde fibroz plevra plak-lari, plevral ve plevra ile perikard arasında yapışık-lıklar, kireçlenmeler,
- Kronik bronşit, anfizem, plörit,
- Sağ kalp yetmezliği, kronik kor pulmonale,
- Bronşiyal kanserler, plevra ve peritonda mesotheliom,
- Kornea, yutak ve larinksde ülserasyon,
- Elin volar yüzünde, ayak ta-baninda asbest papillalan.
|
|
- Asbest ve asbestili toprak çı-karılması, kullanilmasi, El-yafh materyalin hazirlan-masi: levhalaştırma, eğir-me, örme v.b.
- Asbest artiklarinin işlenme-si,
- Asbestli doku, karton ve ka-ğıtların yapımı,
- Asbestli çimento ( eternit ) ve elyaflı çimento ürünlerinin yapımı ve bunlarla çalışma
( kesme, delme, frezeleme, perdahlama ),
- Isi ve ses izolasyonu işleri,
- Yapılarda asbestli maddeler-le yapim ve yıkma çalışma-ları,
- Fren balatasi yapimi,
- Borulara asbestli koruyucu materyalin veya ateşe da-yanıklı boyaların püskürtül-mesi,
- Talk yerine özellikle lastik sanayinde öğütülmüş asbest tozu kullanilmasi ( bazi talk çeşitlerinde de asbest vardir. )
|
|
|
|
|
|
|
|
( Kesin tanı için :
1. Yeterli teknikle çekilmiş göğüs grafisinden,
2. Yeterli solunum ve dolaşım fonksiyon testlerinden,
3. Balgamda ve asbest papillarmda asbest cisimciklerinin mikroskobik olarak görülmesinden yararlanılır ).
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C - 1, c Silikatoz ( Asbest dışındaki silikat tozlan )
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Dispne, Akut :
- Akciğer grafisinde difbüz lekeler,
Kronik :
- Bronşit, dispne,
- Akciğerlerde infiltrasyon, özellikle orta ve alt akciğer alanlarında küçük taneli nodüler görünüm ve ağ şek-linde fibroz veya opal gölge ler, ilerlemiş vakalarda an-fizemli büyük alanlar ve subplevral plaklar,
- Anfizem, sağ kalp yetmez liği, kronik kor pulmonale.
|
|
- Minarallerin çıkarılması, el-de edilmesi,
- Parçalama, öğütme, torbala-ma ve taşıma ( talk değirmen-leri ),
- Lastik sanayi, ( temel mad-de % 60 talk ve % 40 lastik-tir. ),
- Kağıt ve linolyum sanayii kar ton fabrikaları bazı el-yaflı çimento türleri,
- Deri ve kürklerin işlenme-si,
- Porselen ve seramik sanayi ( kaolin ),
- Elektrokimyada izalasyon maddeleri, akümülatörler,
- Parfüm ve kozmetik madde-ler yapımı, sabun fabrikala-rı, mücevher yontulması,
- Kimya ve ilaç sanayii, permut-tin suları yumuşatıcı olarak, betonitin absorban olarak kul-lanılması,
- Metal sanayiinde olivin ve zirkon tuzlarının dökümcü-lükte aşındırma ve dökme işlemlerinde kullanılması, betonit kullanılması,
- Bazı boya maddelerinin ya-pımın da pigment olarak
( ultramarin ).
|
|
|
|
|
|
|
|
( Kesin tanı için :
1. Yeterli teknikle çekilmiş göğüs grafisinden,
2. Balgamda talk cisimcikleri bulunmasından yararlanılır. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Öksürük, eforla dispme, az muközlü balgam,
- Fibrojen olmayan sideroz
( elektrik ark kaynakçıların-da )
- Radyolojik olarak arbori-zas yonda artma, düğümcük şeklinde opal görüntü, mi-lier yayılma,
- Anfizem, sağ kalp yetmezliği,
- Fibröz sideroz ( cevher ve ork madencilerinde ),
- Radyolojik olarak makrono-düler infitrasyon, psödotü-möral görünüm,
- Sağ kalp yetmezliği.
|
|
- Demir cevheri ve okrun elde edilmesi, parçalanması iş-lenmesi,
- Okr tozunun parlatıcı olarak kullanılması ( ayna yapımı)
- Dökümhaneler, haddehaneler,
- Elektrik , ark kaynağı, elektrik kaynağı v.b. ile kesme, perdahlama, ( demir parça-larının),
- Mağnetik demir oksid yapı mı ve kullanılması.
|
|
|
|
|
|
|
|
C - 2 Alimünyum ve bileşikleıi ile ( toz veya duman ) bronko-pulmonal hastalıkları
|
|
|
|
|
|
|
|
- Öksürük, nefes darlığı,
- Bronşit,
- Non spesifik respiratuvar sendrom,
- En fazla akciğerlerin üst ve orta alanlarında lokalize olan, sınırları iyi belirne-meyen, bazen çizgi ve leke, bazen dumanlı yüzeyler biçiminde görünüm, perihiler bölgelerin ve apekslerin musap olmaması, ilerlemiş vakalarda plevra adhezyon-ları, subplevral büller, spon-tan pnömotoraks, adhezyon-lar sonucu bronşlarda defor-masyon,
- Anfizem, sag kalp yetmezli-ği, kronik kor pulmonale.
|
|
- Cevherinden alimünyum elde edilmesi, özellikle boksit-ten alüminyum oksidinin elek-tolitik ergitme yolu ile elde edilmesi ( yapay korund elde edilmesi ).
- Alüminyum tozu elde edilmesi, özellikle ufalama, ele-me ve karıştırma ile yağsız
ince toz haline getirilmesi,
- Alüminyum alaşımlarının yapımı,
|
|
|
|
- Boksit eritme fırınlarındaki artıklarda bulunan pigment-ten matbaacılıkta kullanılan bazı boya ların elde edilmesi,
- Alüminyum hidratın kağıt fabrikalarında kullanılması (alüminyum sulfat hazırlan-ması), pis suların temizlen-mesi, tekstil sanayiinde em-permeablize edici madde olarak, petrol rafinelerin-
de bazı katalizörlerin yapımı ve kullanılması, cam yapımı ve alüminyum ve bileşikle-rinin çeşitli alaşımlarda kullanıldığı sanayi dalları.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C - 3 Sert metallerin tozları ile olan bronkopülmoner hastalıklar
|
|
|
|
|
|
|
|
- Öksürük, balgam, dispne, bronşit, astmatiform nöbet-ler,
- Anfizem, akciğerlerde infilt-rasyon, fibrosis, hiluslarda genişleme ile birlikte ağ bi-çi minde veya nodüler gö-rünüm,
- Anfizem, kronik kor pulmo-nale, sağ kalp yetmezliği,
- Dermatoz.
|
|
- içine az veya çok tantal veya tital karbid de katılmış wolfram karbit başta olmak üze-re basit veya kompleks metal karbitlerin ince toz haline getirilmesiyle ham mater-yal yapımı,
- Sinterleme işlemi için metal tozunun kobalt tozu ile karış-tırılması,
- Elde edilen karışımın sıkış-tırılarak şekillendirilmesi,
- Ön sinterme ve sinterleme işlemleri, elmas veya korund çarkı ile düzeltme çalışmaları.
|
|
|
|
|
|
|
|
C-4 Thomas clirufu ile olan bronkopulmonal hastahklar
|
|
|
|
|
|
|
|
- Akut, subakut veya kronik bronşit,
- Antibiotiklere resistans pnö-moni ve bronkopnömoni.
|
|
- Thomas cürufunun yapay gübre olarak kullanilmasi için parçalanması, öğütül-mesi, ambalajlanması, ta-şınması, depolanması, di-ğer maddelerle karıştırıl-ması, serpilmesi,
- Thomas cürufunun ısı geçir-genliğini azaltıcı tabaka olarak kullanilmasi.
|
|
|
|
|
|
|
|
C - 5 Mesleki bronşiyal astma
|
|
|
|
|
|
|
|
- Astma nöbetleri ( dispne, özellikle ekspirasyonda zorluk ), nöbet aralarõnõn normal olmasõ,
- Anfizem, kronik kor pulmo-nale.
|
|
- Toksik - hiperarjik biçim :
bazı kimyasal maddelerin solunmasi ile :
- izosiyanat, akrolein, formol, klor platinat, parafenilendia-min, diazometan, fitalik asit anhidridi, risin, gom arabik, ipeca cuanhae ekstresi gibi.
|
|
|
|
|
|
|
|
( Kesin tanı için :
1. işyeri incelemesi ile etkeni saptanir
2. Provokasyon testleri ile nöbetçi etkenle, provoke edilir
3. Yeterli solunum fonksiyon testleri yapihr
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- iş haftası birinci gününde 15 gün göğüs sıkışması duygusu, dispne, öksürük, balgam, konjonktivalarda ve burun mukozasmda irritasyon, ateş " pazartesi ateşi ",
- Bu belirtilerin sıklaşması, sü-rekli hale gelmesi,
- Dispne, anfizem, kronik obs-trüktiv akciğer hastalığı tab-
|
Pamuk tozu ile temas, pamuk işlenmesiyle ilgili çalışmalar, öncelikle tekstil sanayiinde çırçır, harman, halaç, tarak, vater bölümleri
Keten ve kendir işlenen işyerleri, fabrikalar, özellikle bunların ıslatma, soyma yumuşatma ve iplik bölümleri
|
|
|
|
|
|
|
|
losu, 3 yil
- Sağ kalp yetmezliği, kronik korpulmonale. 3 yil
( Tanı için yeterli solunum fonksiyon testleri yapılır. )
( D ) GRUBU MESLEKİ BULAŞICI HASTALIKLAR
D - 1 Helminthiasis
|
|
|
|
|
|
|
|
- Ankılostomıasıs,
- Necatoriasis.
|
3 ay - Tünel ve yeraltı maden işle-
3 ay ri, pirinç tarlalarında, killi,
|
|
|
|
|
|
|
|
nemli toprak zeminde ça-lışmalar.
D- 2 Tropik hastahklar
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Bu gibi hastalõklarõn sap-
|
|
|
|
|
|
tandığı ve tedavi edildiği
|
|
|
|
|
|
sağlık örgütlerinde ve ku-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ile çalışılan laboratuvarlar
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
araştırmalarında çalışmalar.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
D-3 Hayvanlardan insana bulaşan hastalıklar
|
|
|
|
|
|
|
|
- Bruselloz,
- Tetanoz,
- Şarbon,
- Salmonella enfeksiyonlan
- Weil hastalığı,
- Kuduz,
- Ornithozlar, psittakoz,
- Rekurrent ateş
- Şap hastalığı
- Çiçek,
- Q humması
- Lekeli humma
- Ekinokok hummasi,
- Ruam,
- Bovin tipi tüberküloz.
|
6 ay 30 gün 30 gün 30 gün 14 gün
2 yõl
30 gün
12 gün
10 gün
12 gün
30 gün
20 gün
1 yõl
1 ay
1 yõl
|
- Hayvan gütme, bakma, ter-biye etme, veterinerlik hiz-metleri,
- Hayvanlardan elde edilen materyelle veya hayvan ar-tıklarıyla yakm temas, bun-ların işlenmesi, saklanması, taşınması ( ahır, mezbaha, hayvan taşımacılığı, veteri-riner hastaneleri, kasap sa-kadatçı, sucukçu, et ve bahk konserveciliği, suit ve suit mamullerinin işlenmesi, mutfak işleri, hayvan deri-si, kill, yelesi, yünü, kemik v.b. nin işlendiği, toplan dığı, yok edildiği v.b. yer-lerdeki çalışmalar ),
- Laboratuvarlarda bu hasta taliklarm etkenleriyle
veya hastalanmış hayvanlardan alınmış biyolojik materyalle yapılan ça-lışmalar.
|
|
|
|
|
|
|
|
D-4 Meslek gereği enfeksiyon hastahklarma özellikle maruz kişilerdeki enfeksiyon hastahklan
|
|
|
|
|
|
|
|
- Viral hepatit,
- Tüberküloz,
|
|
- Hastane, dispanser, polikli-nik araştırma laboratuvarı v.b. sağlık kurumlarında çalışmalar.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( E ) GRUBU FİZİK ETKENLERLE OLAN MESLEK HASTALIKLAR
|
|
|
|
|
|
|
|
E - 1 İyonlayıcı ışınlarla olan hastahklar
1 - Elektromanyetik ışınlar ( röntgen ve gama ışınları),
2 - Korpüsküler ışınlar ( alfa, beta ışınları, nötron ve protonlar),
Lazer ışınları,
|
|
|
|
|
|
|
|
I. Akut ışın sendromu
a. 400 radhk doz ile ( 1 rad: iyonize ışın etkisindeki cismin bir gr. nin soğurduğu 100 erg'lik enerjiye eşit-
tir ):
1 inci faz (inisyal faz ): iki-üç günlük bir süre ile bulanti, kusma, yorgunluk, geçici hiperlökositoz, lenfopeni,
2 nci faz ( latent faz ): üç haftahk bir süre içinde genel belirtiler azahr, lenfopeni sonra ilerliyen ağır bir granulositopeni, trom-boteni ve orta derecede bir anemi,
3 üncü faz ( kritik faz ): üç haftahk bir süre ile genel belirtiler: ateş, enfeksiyon odakları, adinami, baş ağrısı, granulositopeni, trombo-peni artar, hemorajiler ve mide- barsak kanalı şika-yetleri,
4 üncü faz: olgu iyiye giderse dinlenme fazmda belirtiler ve hematolojik dinlenme fazmda belirtiler ve 4 üncü faz: olgu iyiye giderse hematolojik değişik-likler geriler, veya ağırlaşan enfeksiyon veya kanamalar-la ölüm.
b. 700-800 rad'hk ve daha yüksek doz ile: Mide-barsak kanah bozuk-lukları çok belirlidir, genellikle letaldir.
- Birkaç bin rad ile adinami, ataksi, kramplar ile ilk 48 satte ölüm.
c. 200 rad ile: hastane tedavi-si gereklidir.
d. 75 rad altında: görünür. klinik belirti yoktur. Sadece kan tablosunda bazı deği-şiklikler olur.
|
|
- Röntgen ışınları, radyoaktif elemanlar, siklotron ve betatron gibi hızlandırıcılarla tibta tani ve tedavi,
- Sanayi röntgenografisi,
- Kristallografisi,
- Gama ışınları fotografisi,
- Kalmhk ve kapanma ölçüm-leri,
- Sondaj ve yer saptama ge-reçleri,
- Radyoindikatörler,
|
|
|
|
- Elektrostatik yüklerin yok edilmesi,
- Luminasan boyalar,
- Cerrahi gereçlerin sterili-zasyonu,
- Bazı analiz yöntemlerinin uygulanışı,
- Radyoaktif minerallerin çı-karılması ve işlenmesi,
- Reaktörlerde araştırma ve enerji sağlama,
- Radyoaktif maddelerin elde edilmesi ve kullanilmasma yarayan kuruluşlar,
- Işınlandırılmış atom yakıt-larmm tekrar işleme sokul-masi,
- Atom artiklarmin yokedil-mesi,
- Radyoaktif materyalin ta-şınması,
- Araştırma laboratuvarları.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 ay 2. Deri ve mukozalara etki
- Sinirh bir deri bölgesine
ve 500 rad'dan aşağı bir ışın-lama söz konusu ise organ zarari yoktur.
- 600 rad'dan on-ondört gün sonra eritem ondört günde kaybolur, hiperpigmentas-yon bırakır,
- 800 rad ile eritem, deskua-masyon, en fazla üçüncü haftadadır, altı haftada kaybolur, kalan pigmentas-yon daha çok ve daha sü-reklidir ( kuru dermit ),
- Eksüdatif ışın dermiti: Bir defalik 1000 rad'lik dozdan sonra olur. eritemli büllü, eksudalı deskua-masyon 2 inci derece yanik, 2 ayda spontan sikatris meydana gelir, pigmentas-yon ve telenjektaziler kalir.
- Gerçek ışın dermiti: ağrılı ülserler vardır, bunların sikatrisleşmesi aylar sürer ve ağır zararlar kalır.
- Akut ışın dermiti: kisa sürede birkaç bin rad ile olur, hemen ağrılı bir hiperemi, birkaç saatte kızarma, şişme ve radyodermit. Geç ışın zararları : bir defada 500 rad'a maruz kalan bir
cilt kismmda sonradan en ufak bir doz bile ( örneğin güneş ışınları) ağır zararlara yol açar, 5 yıl
- Kronik radyodermitte ciltte epitelyoma spinosellülare gelişebilir.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3. Göze etki:
- 500 rad ile bir haftada göz kapağı iltihabı ve konjonkti-vit, daha sonra kornea ilti-habı, nekroz, telanjektazi, bulbusda ülserasyon, ret raksiyon, maruz kalma u-zarsa lensde bulanıklık.
4. Hemetopoeze etki ( kronik ) :
- Spesifik değildir; panmiye-lopati, aplastik anemi, löko-peni, lökositoz.
- Lökozlar.
5. Kemiklere etkı :
- Nekroz ve spontan fraktürler,
- Kötü tabiatlı ( maligne ) tü-mörler, osteosarkom, parana-sal sinüslerde, processus mas toidus'de tümörler,
6. Akciğer kanseri :
- Bronşiyal karsinom gibi,
7. Gonadlara etki :
- Geçici veya sürekli sterilite, amenore, oligo veya azosper-mi, fertiliteyi azaltan en küçük doz 150 rad'dır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( Kesin tanı için :
1. Dıştan etki yapan ışınların ölçülmesi, parsiyel ve global dozimetri,
2. iç kontaminasyonun ölçülmesi için total veya parsiyel beden spektrometrisi yapılır.
3. Işına maruz kalınan işlerde çalışanların özel kuruluşlar tarafından sürekli denetimin ve hastalıkları halinde bu denetimi sonuçlarından yararlanılır. )
E - 2 Enfraruj ışınları ile katarakt
|
|
|
|
|
|
|
|
- Lensin arka kutbundan başlı-yan bulanıklık, ön kapsüldeki yüzeysel lamellerinin ayrıl-ması, bulanıklığın bütün lense yayılması, görme zorluğu,
- Yüz cildinde kahverengi, kırmızı pigmentasyon, telenjektaziler.
|
|
- Cam sanayiinde ergimiş cam, çelik yapımında ve döküm-hanelerde, ergimiş ve akkor haline gelmiş her türlü ma-den karşısında çalışma, had-dehaneler,
- Saç yapımı, karpit yapımı,
- Ergimiş materyalin içinde bulunduğu kaplar (ergitme fırınları, potalar).
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
E - 3 Gürültü sonucu işitme kaybı
|
|
|
|
|
|
|
|
- Korti organmdaki sensoryel hücrelerin zarara uğramasına ve kokleadaki dejeneratif değişikliklere bağlı çoğu kez iki taraflı irreversibl,
maruz kalma sona erdikten sonra ilerlemeyen işitme zorluğu veya kaybı, gürül-tüye uzun süre maruz kal-mada iki dönem vardır :
a. işitme yorgunluğu :
- Salt sensoryel, geçici bir işitme azlığıdır,
b. Manifestasyon dönemi :
- işitme azlığı veya kaybı ir-reversiblidir, odiogramda tipik olarak başlangıçta 4000 Hz.lik frekanslarda -V- şeklinde bir düşme görülür, sonra bu 500-2000 Hz. lik frekans alanlanna da yayılır; konuşmayı işitme zorluğu bu alanlarda ortala-ma 35 desibellik bir işitme azalmasma uyar.
|
|
- Çekiçle, özellikle hava basınçlı çekiçlerle kaporta ve perçin iş-leri,
- Metallerin, saç levhalarm haddelenmesi, perdahlan ması, yüzeylerinin düzeltil-mesi, buhar kazanlanndaki kazan taşlarının parçalanıp çıkarılması, hava basmalı kumla temizleme ve metal püskürtme işlemleri,
- Kakma, zımbalama, çekiç-leme, perçinleme,
- Bazı testereler ve planya ma-kineleri,
- Dokuma tezgahlannda me-kik vurmasi, tekstil sana-yiinde gürültü yapan diğer makine ve tezgahlar,
- Maden cevherlerinin parça-lanması, kırma değirmenler, çekiçli, bilyalı değirmenler, titreşimli elekler,
- Metal taşıyıcıların otomatik yüklenmesi,
- Taş kesme,
- Gaz türbinleri, kompresör-ler, aspiratörler,
- Şahmerdan, buldozer, ekska-kavatör gibi gürültülü araç-larla yapılan yapılan çalışma-lar ( cadde, ev yapımı v.b.),
- Motorların ( pistonlu, jet v.b. ) muayene edildikleri ve onarıldıkları, teste tabi tutul-dukları işyerleri,
- Tarak dubaları, demiryolu, denizyolu araçlarında kul-lanılan diezel motorları ma kine daireleri,
- Havayolları ( yer personeli, makinistler, uçucu personel v.b. )
- Taşınabilir motorlu testere-lerle ağaç kesimi,
- Müzikçiler ( caz ).
|
|
|
|
|
|
|
|
( I - Gürültü zararlarının meslek hastalığı sayılabilmesi için gürültülü işte en az iki yıl, gürültü şiddeti sürekli olarak 85 desibelin üstünde olan işlerde en az 30 gün çalışılmış olması gereklidir.
|
|
|
|
|
|
|
|
II - Kesin tanı için :
1. Bilateral eşik odiogramı Yapılmalıdır. Değerlendirme sırasında 40 yaşından sonra her yaş için yarım desibellik düşme fizyolojik azalma olarak hesaplanmalıdır.
2 - Odiometre, konuşma ve ton odiometresi olarak yapılmalıdır,
fısıltı sesi ile yapılan konuşma odiometrisinin değeri yoktur.
3 - iş yerinde sağlığa zarar verecek derecede gürültü bulunduğu
saptanmalıdır.
4 - Varsa işe girişte ve periodik kontrol muayenelerinde çekilmiş
odiogramlardan da yararlanılmalıdır.
5 - işitme zararına yol açan travmatik, toksit, medikamentöz ve
dejeneratif diğer etken ve nedenler giderilmelidir. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
E - 4 Hava basıncındaki ani değişmeleıle olan hastahklar
|
|
|
|
|
|
|
|
Akut :
- Normal basınçtan yüksek ba-sınca ani geçişte baş ağrısı, kulak ve diş ağrıları ( özellik-le sağlam olmayan dişlerde ), denge bozukluğu,
- Normal basınçtan alçak basınca ani geçişte kulaklarda, yüz sinüslerinde, ağrı, karın ağ-rıları, bilinç kaybı,
- Yüksek basınçtan normal ba-sınca ani geçişte kaşıntı, subkutan anfizem, kas ve eklem ağrıları, dispne, kulak çınlaması,
- işitme kaybı, baş dönmesi, hipertermi, ödem, taşikar di, stenokardi, asfeksı, gaz embolosi, sonucu miyokard infarktüsü, nervöz bozukluk-lar, ( öfori, psişik bozukluklar, epilepsi, felçler ),
- Felçler ( en çok alt ekstremi-terlerde ) ve ( Menier sendromu kalıcıdır ).
Geç zararlar :
- Kemik nekrozları, epifizler-de deformasyon ( en fazla pelvis ve omuz kemik ve ek-lemlerinde)
|
|
|
|
|
- Yükseklerdeki uçuşlarda uçak iç basıncının ani ola-rak düşmesi,
- Yüksek basınçlı ortamda ( caisson ) çalışma,
- Solunum cihazları taşıyan dalgıçlar,
- Bunların süratle normal ba-sınçlı ortama geçmeleri ( son iki
durum için ).
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( Gerektiğinde rutin radyografik muayene yanında femur ve humerus başı tomografisinden yararlanılır. )
|
|
|
|
|
|
|
|
E - 5 Titreşim sonucu kemik - eklem zararları ve anjönöratik bozukluklar
|
|
|
|
|
|
|
|
- Sırt ve bel ağrıları, ver tebralarda artrozik değişme-ler, disk hernisi, vissero-ptoz,
- Dirsekte kemik-eklem zarar-ları ( eklem aralığında da-ralma, ekzostoz, osteoliz, ostoskleroz ), ayni şeyler daha ender olarak omuz ve el eklemlerinde görülür,
- El bilek kemikleri zararları : ağrı, el gücünde azalma, os teokondroz, Kienböck hasta-lığı, fraktür, psödoartroz,
|
|
- Yapı makina ve araçlarını kullanma,
- Helikopterle uçuş,
- Zeminde titreşime yol açan sabit makineler,
- Elle kullanılan hava kompre sörlü gereçler ( testere, fre-ze, zımparalama, perdahla-ma, delme v.b. makineleri ) bunların madenlerde, taş ocaklarında, tersanelerde çelik sanayiinde, metalurjide yapı işlerinde, ormancılıkta kullanılmaları, ayakkabı sanayiinde, derilerin düzeltil-mesinde vibrasyonlu makina kullanılması.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( Tanı için :
1. Kemik- eklem zararlarında; radyografik inceleme,
2. Anjionorotik bozukluklarda;
a. Termoelement aracılığı ile orta parmağın dorsal yüzünde cilt sıcaklığı ölçümü " vardiyanın sonunda başlangıçtakinden 5-6 C° fazla olmah " ,
b. Bağlanarak 2 dakika dolaşımı durdurulmuş parmağın tekrar ısınması için 75 saniyeden fazla zaman geçmesi,
c. Parmak pletismografisi, gibi yöntemlerden de yararlanihr.)
|
|
|
|
|
|
|
|
E - 6, a Sürekli lokal baskı sonucu aıtiküleı bursların hastalıkları
|
|
|
|
|
|
|
|
- Aşağıda belirtilen bölgeler-deki burs cidarlarında kalın-laşma, eksuda, hemoraji, hig-roma, kronik bursit, kireçlen-me, hareket zorluğu, üstteki ciltte indurasyon, iltihap, ağrı, fistül,
- Bursitis prepatellaris,
- Dizin iç yüzeyinde bursit,
- Eksternal malleolar bursit,
- Presternal bursit,
- Boyun vertebralan prosse-sus spinalislerinde ( öncelik-le servikal 7 de ) ve supra-kromiyodeltoidal bursit,
- Retro-olekraneat bursit,
|
|
- Diz çökerek yapılan çalış-malar ( yer temizleyicileri, parke döşeyiciler, bahçivan-lar, bazı onarim işleri, kal-dinm döşeyicileri ),
- Ata binenlerde,
- Terzilerde,
- Marangozlarda,
- Madencilerde,
- Dirsek dayalı olarak çalışan-larda,
|
|
|
|
|
|
|
|
E - 6, b Asm yükleme sonucu veter, veter kılıfı ve periost hastahklan A. Tendosinovit
|
|
|
|
|
|
|
|
- Aşağıda belirtilen bölgeler-de lokal şişme, ağrı hareket zorluğu, palpasyonla krepi-tasyon, (parmakta ve en fazla başparmakta ),
- Ekstansor kaslarm veter ki-lifmm daralmasi ile siteno-zan tendosinovit gelişebilir, sponton veya basma ile şid-detli ağrı, ilerleyen ve irre-versibl hareket smirlanma-si ( Quervain hastalığı),
- Dirsek tendosinoviti,
- Müskülüs fleksor karpi ra-diyalis ve müskülüs ekstansor karpi ulnaris tendosinoviti,
- Müskülüs supraspinatus, müskülüs tibiyalis ante-riyör tendosinoviti.
|
|
- Garson, kasiyer, ciltci, piyanist dikişci , daktilo, arabacı, çamaşırcı v.b.
- Sürekli kaldırma, çekme işleri, ağır eşya taşıma, kürek çekme,
- Piyanist, duvarcı, trampetçilerde
- kolun iş gereği sürekli abdüksiyon olduğu hallerde
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Kasların kemiklere yapış-tıkları yerlerdeki periost'un aşırı yüklenmesi ve yinele-yen periost yirtilmalan so-nucu lokalize ve şiddetli ağrı, hareket zorluğu, epi-kondilit ( tenis dirseği ),
- Metatarsların periostiti,
- Olekranalji (triseps alanin-da periostit),
- 2 ve 3 üncü metakarp böl-gesi, ön kol fleksor kaslari-periostiti,
|
3 ay - Uzun saplı gereçlerle ( çekıç,
uzun tornavida, somun, anah-tarları v.b. ) çalışmalarda, taş kırma, duvarcılık, top-rak kazımı, elle ağır kaldır-ma v.b. işlerde,
- Ön kol kaslarının aşırı yük-lenmesini gerektiren işler,
- Uzun zaman yürüyen veya ayakta duranlarda,
- Yıkma çekiçleriyle çalışan-larda,
- Raspa, perdahlama v.b. iş-lerde.
|
|
|
|
|
|
|
|
- Ayrıca omuzda, Aşil veteri bölgesinde, krista ilyaka ve vertabralarin prosessus spinalislerinde de periostit olabilir.
E - 6, c Maden ocağı ve benzeri işyerlerindeki meniskus zararları
- Yineleyen mikrotravmalar- 3 ay - Uzun süre diz çökerek veya la meniskus, kismen veya çömelerek yapılan işler ( ma-tamamen eklem yüzeyinden den ocağı işçileri, yer döşe-ayrılma, ağrı, ani eklem ha- mecileri, parkeciler, kaldırım reketsizliği, eklem faresi, döşeyiciler v.b. ). oluşumu.
E - 6, d Fazla zorlama sonucu vertebra prosessuslarmin yırtılması
- Boyun alt ve göğüs üst böl- - Kürekle çalışma, gelerindeki vertebralar pro- - Ağır yük taşıma. seslerinde yırtılmalar, ağrı
ve hareket zorluğu. 1 ay
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
E - 6, e Sürekli lokal baskõ sonucu sinir felçleri ( genellikle yüzeysel seyreden motor sinirlerde )
|
|
|
|
|
|
|
|
- Aşağıda belirtilen sinirlerin seyrettiği yerlerde yorgunluk parestezi, uyuşma, karınca-lanma, motorik felç ve trofik
bozukluklar,
- Nervus ulnaris ve nervus me-dianus felci,
- Karpal tünel sendromu ( nervus medianus felci ile ilgili )
- Nervus torasikus longus, ner
vus dolsalis skapula, nervus axillaris
- Nevrus fibularis kommunis felci,
- Nervus tibialis felci,
- Nevrus radialis felci ( ender).
|
|
- Ağaç kesme, demircilik kürek-
- Ağaç kesme, demircilik kürek-cirit ),
- El bileğinin sürekli, aşırı ekstansiyonu ile yapılan işler ( ütü, çamaşır yıkama, kumaş veya başka madde-leri kesme, biçme, bisiklete
binme.
- Hava kompresyonlu gereç-lerle çalışma,
- Dirseklere dayanarak veya avuçlardan güç alınarak ya-pılan işler; süt sağma, klişe çilik, cam kesme ve yontma keski ile çalışma, ayakkabı-cılık, telefon santralcılığı,
- Ağır yüklerin omuzda ta-şınması ( hamallık, mobilya, çuval taşıma ),
- Uzun süre çömelerek çalışma
( taş parke döşeme, asfaltlama işleri, bahçivanlık, kundura mağazası tezgahtarlığı),
- Yere dayanarak diz çökmüş durumda çalışma ( parke, fa-yans v.b. döşeme, bahçıvan-lık ),
- Müskülüs brakiyoradiyalis'in yineleyen kontraksiyonu ile yapılan işler ( trampet çalma, şöförlük v.b. ).
|
|
|
|
|
|
|
|
( Kesin tanı için elektrodiyagnostikten yararlanılır. )
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- iş gereği yapılması gereken hareket ile ilgili kas veya kas gruplarında tonik kramp oluşumu.
|
|
- Belirli kas veya kas grupları-nın sürekli olarak aynı hare-ketinin yapılması sonucu yük-lendiği haller ( daktilo, teleks, telgraf maniplesi, v.b. ile ça-lışma), müzisyenler ( keman, piyano v.b. ) bale yapanlar, devamlı yün ve pamuk eğirme v.b.
|
|
|
|
|
|
|
|
E-6 grubundaki biitUn arızalarda kesis karar için etraflı bir iş analizi ve arıza ile saptanan çalışma şekli arasında tam bir uygunluk gereklidir.
|
|
|
|
|
|
|
|
E - 7 Maden işçileri nistagmusu
|
|
|
|
|
|
|
|
- Çok defa rotasyon nistagmusu, bazen vertikal, ender olarak horizontal veya eğri nis-tağmustur. Yukarı bakma ile artar, aşağı bakma ile azalır; frekansı dakikada 100-400 arasındadır.
- Görme bozukluğu, baş dön-mesi, akomodasyon bozuklu-ğu, güvensizlik duygusu.
|
|
- Yeraltında uzun süre çalışan-larda,
- Karanlıkta uzun süre çalışan-larda,
- Gözün uzun süre belli bir nok-taya bakmasını gerektiren işlerde, ( lokomotif, makinist v.b. ).
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|